MB Teller - the stories once told

Đề tài làm phim dựa trên những câu chuyện có thật bỗng trở thành trào lưu của điện ảnh. Trước đó, đề tài này thường hiếm khi được khai thác mạnh mẽ mặc dù đây là mảnh đất rộng để các nhà làm phim khai thác. Có nhiều lý do các nhà sản xuất không thích đụng vào đề tài này. Thứ nhất là sợ đụng chạm, vì đây là những câu chuyện có thật về những nhân vật có thật nên chỉ cần sai sót nhỏ thôi, họ sẽ bị kiện hoăïc xã hội lên án. Thứ hai là tình tiết khô khan, thiếu kịch tính vì đây là đời thật chứ không phải là chuyện phim. Thứ ba, phải có trình độ mới có thể dẫn dắt người xem hiểu về cuộc đời của một con người có thật, nếu không sẽ rơi vào kể lể hay thành phim tư liệu. Nhưng nhiều nhà điện ảnh cũng thích làm phim dạng này vì thứ nhất, nó chứng tỏ được tài năng của họ. Thông thường các phim tiểu sử thành công đều được đề cử và đoạt giải Oscar. Thứ hai, đây là mảnh mất màu mỡ với đủ mọi câu chuyện trên đời, mà đôi khi câu chuyện rất kỳ lạ cũng không bị kêu là…xạo.

Thường các nhân vật lãnh tụ, các ngôi sao nổi tiếng được khai thác nhiều nhất. Những câu chuyện về những người này trở nên bất tận và đôi lúc được hư cấu từ những huyền thoại người đời gán ghép. Về lãnh tụ có Che Guavara, Gandhi, Lenin, Các Mác, Hồ Chí Minh, các vị tổng thống Mỹ, những người lãnh đạo các phong trào cách mạng ở nhiều nước, các vị vua v.v…Về những ngôi sao nổi tiếng, có các huyền thoại của thế giới như James Dean, Selena, Gia, hay ngay cả Việt Nam chúng ta từng có phim về nữ nghệ sĩ Thanh Nga. Hay những người có ảnh hưởng đến lịch sử như Schindler, Evita v.v… cũng được lên phim.

Trong lịch sử điện ảnh, có rất nhiều phim dựa trên những câu chuyện có thật đoạt giải Oscar như : Cầu sông Kwait (1957, đạo diễn, phim), Gandhi (82, đạo diễn, phim), Born on the four of July (89, đạo diễn), Schindler’s list (93, đạo diễn), Brave Heart (95, đạo diễn), Titanic (97, đạo diễn).

Phim VN có Mùa đông năm 46, Hẹn gặp lại sài gòn v.v…hay Tổ quốc tiếng gà trưa khắc hoạ những nhân vật có thật nhưng vẫn chưa làm rõ được tính cách của các nhân vật này. Phim Ngã ba Đồng lộc cũng là một bộ phim hay đáng chú ý.

SCHINDLER’S LIST – BẢN DANH SÁCH CỦA SCHINDLER

Bộ phim “Bản danh sách của Schindler” do STEVEN SPIELBERG đạo diễn dựa trên một cuốn truyện kể về câu chuyện có thật về ngài OSCAR SCHINDLER đã đem về cho ông Oscar phim hay nhất, Oscar đạo diễn xuất sắc nhất và nhiều giải khác. Nhưng giải thưởng cao quý nhất mà STEVEN SPIELBERG nhận được chính là tình cảm của những người dân Do Thái trên toàn thế giới dành cho ông cũng như những lời xin lỗi đầy ân hận của người Đức, kể cả những thiếu niên Đức không hề có lỗi trong cuộc chiến tranh thế giới thứ hai.

OSCAR SCHINDLER sinh năm 1908 tại Tiệp Khắc (cũ) trong một gia đình giàu có, lớn lên cùng những người bạn thân Do Thái. Khi gia đình bị phá sản, Oscar gia nhập quân đội phát xít khi Đức đến Ba Lan. Tại Ba Lan, Oscar mở xưởng và thuê công nhân là người Do Thái vì lúc này giá nhân công rẻ. Năm 1942, ông chứng kiến một vụ tàn sát người Do Thái vô tội. “Tôi quyết tâm dùng hết khả năng của mình để chống lại hệ thống phát xít này.” Sau đó, Schindler đã liều mình khi ông quyết định cứu 1200 người Do Thái của mình thoát khỏi nạn diệt chủng bằng bản danh sách ghi tên họ, những người ông gọi là “con của tôi”. Oscar Schindler được làm tượng đài tưởng niệm và ông sống mãi trong lòng mọi thế hệ người dân Do Thái.

Vai diễn Schindler do nam diễn viên LIAM NEESON đóng. Oâng thể hiện hết mình nhân vật này, từ những trăn trở, lòng yêu thương con người đến những ánh mắt căm phẫn, đau xót. Vai diễn này đã đem lại cho Liam Neeson sự nổi tiếng và được nhiều người tôn trọng.

MUSIC OF THE HEART – ÂM NHẠC TỪ TRÁI TIM

Bộ phim dựa trên cuộc đời thật của cô giáo dạy violin ROBERTA GUASPARI, một nhà giáo anh hùng. Thế giới của Roberta gần như sụp đổ khi chồng cô ra đi, bỏ lại cho cô hai đứa con nhỏ. Như nhiều phụ nữ khác, cô đã từng hy sinh nghề nghiệp của mình để chồng có thể yên tâm làm việc và có thời gian chăm sóc cho con cái. Roberta chuyển đến khu Đông Harlem, nơi cô nhận được một chỗ dạy violin mặc dù chưa qua trường lớp sư phạm nào. Tuy vậy, Roberta là một cô giáo tài năng vì cô rất đam mê violin. Ban đầu, các em nhỏ, phụ huynh và cả hiệu trường rất hoài nghi năng lực của cô, nhưng rồi niềm đam mê cháy bỏng trong trái tim của Roberta đã truyền cho các em nhỏ để giúp các em tấu lên những khúc nhạc đẹp và ý nghĩa. Cô đã vượt qua bao khó khăn, hà khắc do những người ganh ghét với cô luôn tìm cách ngăn chặn bước đường của cô, để đem đến cho các em học sinh niềm đam mê âm nhạc, phát hiện và khơi dậy trong các em tài năng ẩn giấu trong mỗi trái tim học sinh. Vai diễn do MERYL STREEP đóng, thật sự ngoại hình đẹp hơn cô giáo ngoài đời, nhưng chưa diễn tả hết ý chí của cô giáo thật tuy đã bộc lộ tình yêu với âm nhạc của nhân vật này.

PATCH ADAMS – BÁC SĨ PATCH ADAMS

Câu chuyện về một bác sĩ chữa bệnh bằng phương pháp mang lại nụ cười cho bệnh nhân và không phân biệt ranh giới bệnh nhân – bác sĩ. Bác sĩ ADAMS đã đối mặt với toàn bộ hệ thống bác sĩ và các giáo sư khi ông còn đang học trong trường vì những khai phá của ông trong phương pháp chữa bệnh này. Nói về bộ phim, bác sĩ Adam rất hạnh phúc khi phim làm đúng như những gì có thật “tuy rằng sự thật có những tình tiết không gay cấn như trong phim.” Bác sĩ Adams ngoài đời hiện là Viện trưởng Viện Gesundheit, chuyện chữa bệnh cho những người nghèo bằng phương pháp làm bệnh nhân cảm thấy vui tươi và hạnh phúc. Vai diễn này do ROBIN WILLIAMS đóng, thể hiện xuất sắc những hạnh phúc cũng như đau khổ của bác sĩ Adams.

THE HURRICANE – TAY ĐẤM THẦN TỐC

RUBIN “HURRICANE” CARTER phải sống hầu như trọn cuộc đời trong tù bị nạn phân biệt chủng tộc. Mang biệt danh “Cơn Bão”, chàng võ sĩ da đen này bị kết án oan và suốt nhiều năm trời tranh đấu đòi tự do với sự giúp đỡ của những người nổi tiếng như MUHAMET ALI, BOB DYLAN, như vô ích. Mãi đến gần 30 năm sau khi bị kết án, ông được một cậu bé da đen ở Canada cùng những người bạn tốt bụng hết lòng tìm ra bằng chứng đã đưa Rubin ra khỏi nhà tù. Oâng nói “Tôi cứ nghĩ hận thù trong những cú đấm là sức mạnh, nhưng không, chính tri thức và những câu văn chân thật mới là vũ khí sắc bén của chúng ta. Hận thù đã đưa tôi vào tù, tình yêu đưa tôi ra tù…”

Vai diễn này đã giúp DENZEL WASHINGTON nhận Quả Cầu Vàng 2000 và đề cử giải Oscar nam diễn viên chính xuất sắc nhất. Tuy nhiên so với thực tế, ông Rubin Carter không hề hiền lành và đáng yêu như trong phim Denzel thể hiện (mà nhiều khán giả xem phim đem lòng…mê Denzel Washington). Và theo một số tin tức thì nhiều người vẫn còn nghi ngờ rằng Rubin Carter thực sự có tội.

THE INSIDER – NGƯỜI TRONG CUỘC

JEFFREY WIGAND bị công ty thuốc lá sa thải, nhưng với lương tâm một nhà khoa học chân chính, ông không thể im lặng. Lúc đó, thuốc lá vẫn chưa bị coi là có hại cho sức khoẻ, và Jeffrey đã dám nói ra sự thật, bất chấp sự đe doạ của tập đoàn công nghiệp thuốc lá khổng lồ. Xuất hiện trong chương trình 60 phút của nhà báo LOWELL BERGMAN, Jeffrey đã có thể mất tất cả, cũng như ông Bergman, người tranh đấu hết mình để chương trình phỏng vấn tố cáo chất nicotin độc hại như thế nào phát sóng.

Hiện nay, Jeffrey là một giáo sư uy tín, nhận được nhiều giải thưởng danh dự vì sự nghiệp đấu tranh cho sức khoẻ cộng đồng và trong lĩnh vực giáo dục. Bergman thành công trong lĩnh vực báo chí – truyền hình. Nói về AL PACINO, người đóng vai mình trong phim, Bergman cười “Anh ta làm tôi bị “nốc ao”, tôi cứ nghĩ chẳng lẽ mình…gỉoi đến thế ư ? Thật ra, nắm bắt tâm lý một người rất khó, và…tôi phải cố giúp anh ta hiểu về mình hơn”. Vai diễn của RUSSELL CROWE (trong vai Jeffrey) đã giúp anh nhận đề cử Oscar nam diễn viên chính xuất sắc, nhưng Jeffrey nói “Tôi hoang mang hơn nhiều trong phim, nhưng họ đã nâng tôi cao quá mức…” Thật là những con người khiêm tốn…



ENRIN BROCKOVICH

ERIN BROCKOVICH là một phụ nữ bình thường làm nhân viên trong một văn phòng luật, có ba con nhỏ, tính tình sôi nổi, phóng khoáng. Vô tình, Erin phát hiện một công ty điện khí đã gây ô nhiễm nguồn nước và cùng những người dân trong vùng, cô khởi kiện và làm nên chiến thắng lớn nhất trong lịch sử pháp đình của Mỹ : công ty này phải bồi thường 333 triệu đôla. Erin trở thành một nữ anh hùng với hình ảnh nổi tiếng : một phụ nữ bồng con trên tay.

Vai diễn này đem lại cho nữ diễn viên JULIA ROBERTS thành công về mặt nghệ thuật (đoạt Oscar 2001) và doanh thu (catsê là 20 triệu đô, và phim đạt doanh thu cao). Điều thú vị là trong thực tế thì Erin chỉ nhận được có 2 triệu đôla sau vụ kiện (còn Julia được đến 20 triệu và tiền lời chia trên doanh thu phim!!!) Julia Roberts rất thích vai diễn này, cô gặp Erin thật để tìm hiểu nhiều hơn về nhân vật này. Về phần Erin Brockvovich thật, cô nói “Julia thật đẹp, đẹp hơn tôi rất nhiều. Ban đầu tôi không nghĩ cô ta có thể thể hiện tôi, vì tôi là một người ngang tàng, nhưng Julia đã làm được…”. Trên thực tế, nhiều người quen biết Erin nói rằng ngoài đời Erin ăn mặc …hở hang hơn, ăn nói ngang tàng hơn, đi đứng cũng mạnh bạo hơn và có phần đẹp quyến rũ hơn (cô từng là hoa hậu Mỹ. “Tôi muốn thể hiện thêm nữa, nhưng không được vì đây là phim và mọi người, cả trẻ em, cũng xem. Vì thế cũng cần có chừng mực…” Julia Roberts nói.

MAN ON THE MOON – CHÚ CUỘI

ANDY KAUFMAN là một nhân tài trong lịch sử kịch nghệ của Mỹ. Oâng không muốn bị gọi là một diễn viên hài (comedian), mà những gì ông diễn, theo như Andy, cao cấp và nghệ thuật hơn tấu hài. Andy có tài bắt chước và giả dạng, chính vì thế một mình ông đã…sống trong cuộc đời hai người : ANDY KAUFMAN, diễn viên kịch và TONY CLIFFTON, ca sĩ. Andy thích tạo ra những tình huống trớ trêu để xem phản ứng của mọi người, lamø mọi thứ giả như thật để đánh lừa khán giả. Thế nên khi Andy phát hiện ra mình bị ung thư, ai cũng nghĩ rằng Andy chỉ vờ để tạo ra tình huống lừa họ…Cho đến khi Andy mất đi, nhiều người vẫn cho rằng ông chỉ đùa để tìm cách tạo ra một bất ngờ khác…

“Chú cuội”, bộ phim kể về cuộc đời diễn viên Andy Kaufman đã đem lại thành công cho JIM CARREY : Giải Quả Cầu Vàng thứ hai liên tiếp. Jim Carrey đã thể hiện xuất sắc nhân vật này, từ ngoại hình đến tính cách, và anh cũng bị ám ảnh nhân vật này suốt một thời gian sau khi làm phim. Vợ của Andy đã giúp đỡ đòan làm phim hiểu rõ hơn về chồng bà.

Cuối phim, có cảnh Tony Cliffton quay lại khi Andy đã chết… Vậy thật sự Andy có chết không? “Nó nói với tôi rằng…”Họ nói đó là một phần của câu chuyện con sắp đặt, họ chẳng cảm thương cho con, bố ơi” -Bố Andy nói- “Tôi cũng muốn nó còn sống, tôi cũng ước gì đó chỉ là trò đùa của nó…nhưng con tôi đã chết, tôi đã chôn nó…”

MEN OF HONOUR – NGƯỜI ĐÀN ÔNG TRỌNG DANH DỰ

Lịch sử được tạo ra bởi những người phá luật. Và CARL BRASHEAR đã viết nên lịch sử quân đội Mỹ, chính xác hơn là thuỷ quân Mỹ khi ông trở thành người da đen đầu tiên được làm thợ lăn, là người tàn tật đầu tiên làm Thợ Cả, chức cao cấp nhất trong thuỷ quân Mỹ. “Không bao giờ từ bỏ, hãy là người giỏi nhất” , cha của anh, một nông dânt ầm thường hy sinh cả đời để con trai mình đừng phải khổ, đã dạy trước ngày mà Carl ra chiến trường. Đó là những năm tháng hkủng khiếp nhấât cụoc đời của cậu, tất cả chỉ vì màu da đen: bị bắt làm đầu bếp, phục dịch, bị từ chối vào trường thợ lặn, bị bỏ rơi giữa căn phòng ngủ tập thể, bị hành hạ và đối xử phân biệt trong những cuộc thi, bị cướp mất huân chương mà lẽ ra cậu là người hùng và xứng đáng được nhận. Nhưng ý chí kiên cường của Carl đã vượt lên tất cả: viết hàng trăm lá thư gửi đến trường Huấn Luyện Thợ Lặn, đứng cả ngày trời trước cổng trường, bỏ hàng trăm giờ nghỉ ngơi vào thư viện học thêm kiến thức phổ thông, lặn sâu hàng giờ để lắp xong chiếc máy trong một cuộc thi khắc nghiệt mà cậu bị chèn ép, bước từng bước đi đau đớn khi mang trên mình bọ đồ lặn năng nề mà ngay cả người khoẻ mạnh còn khó khăn khi di chuyển, mà lúc ấy Carl đã bị cụt một chân do cứu một đồng đội…Carl đã vượt qua mọi thử thách, và không chỉ thế, cậu chinh phục hoàn toàn người thầy, người chỉ huy, người bạn BILLY SUNDAY, một người gàn dở, khó chịu nhưng cũng rất độc đáo, tình nghĩa.

CUBA GOODING JR. rất xuất sắc với vai diễn Carl Brashear này, bởi anh đã lột tả những trăn trở, những nghị lực của mọt con người dám phá bỏ mọi luật lệ để vượt qua số phận của mình. ROBER DE NIRO luôn thế, một vai diễn xuất sắc và khác lạ của một người gàn: Billy Sunday…

OCTORBER SKY – BẦU TRỜI THÁNG 10

Miền Tây Virginia năm 1957, trên bầu trời vào tháng mười, Vệ tinh nhân tạo Sputnik của Liên Xô lần đầu tiên được phóng lên đã làm thay đổi cuộc đời của cậu bé HOMER HICKAM. Homer đã tranh đấu với cha để được nghiên cứu chế tạo tên lửa cùng ba người bạn. Họ đã cùng nhau chế tạo thành công một chiếc tên lửa và làm rạng danh vùng quê nhỏ khi giành được giải thưởng khoa học quốc gia.

Homer hết lòng gíup đỡ đoàn làm phim “Bầu trời tháng 10” về mặt kỹ thuật cũng như phân tính tính cách các nhân vật trong phim vì ông rất tự hào về bộ phim này. Bộ phim này dựa theo tiểu thuyết cùng tên do Homer viết, nhưng có rất nhiều chi tiết trong phim không giống trong truyện lẫn…ngoài đời.

Nhóm “Những anh chàng tên lửa” có tới sáu chứ không phải bốn (vì nhiều nhân vật quá sẽ làm phim bị rối, và phim kết hợp…hai nhân vật ngoài đời SHERMAN SIERS và JIMMIE O’DELL CARROLL thành SHERMAN O’DELL), và họ không ăn cắp đường ray xe lửa để chế tạo tên lửa như trong phim, mà họ lấy những thanh sắt vụn quăng trên đường. Nhóm cũng chẳng nhận được học bổng nào để vào đại học cả. Homer cũng không trốn học để làm việc trong xưởng chế tạo như trong phim…

Hiện nay Homer đang làm việc tại Trung Tâm NASA, nhận được nhiều giải thưởng về khoa học và diễn thuyết tại cá trường đại Học. Nhóm “Những chàng trai tên lửa” vẫn liên lạc với nhau và bạn bè thân thiết của nhau cho tới nay.

PHAN XI NÊ