[BrosParticipant]

Yaoi Theory

An essay on Yaoi

Nếu bạn dưới 15 tuổi, xin đừng đọc. Nếu bạn không thích yaoi thì xin báo trước, ở dưới đây tôi sẽ viết về yaoi đó.

Trước khi nhắc tới yaoi, xin được giải thích ngắn gọn định nghĩa của từ Yaoi và các từ tương tự. Yaoi là từ để chỉ về các tác phẩm nghệ thuật Nhật Bản và dựa trên các tác phẩm nghệ thuật Nhật Bản trong đó có mối quan hệ male/male về thể xác. Shounen ai là từ chỉ các tác phẩm trên nhưng mối quan hệ male/male không có dính tới thể xác. Yuri, cũng giống như yaoi, nhưng mối quan hệ là female/female. Shoujo ai, giống Shounen ai nhưng đề cập tới female/female. Slash là từ để chỉ các tác phẩm nguyên bản hoặc dựa trên nguyên bản của phương Tây có đề cập tới mối quan hệ male/male hoặc female/female.

Tại sao yaoi lại phổ biến rộng rãi và có một lượng fan lớn như vậy? Câu hỏi này đã được đặt ra rất nhiều lần, và cũng đã có nhiều người tìm cách trả lời nó. Nhưng mọi câu trả lời đều chỉ là tương đối, vì mỗi người đều có những quan điểm sống, những sở thích khác nhau.

Đặc trưng nổi bật nhất của yaoi là sự xuất hiện có thể nói là với tần số lớn của những “bishounen” hay là các “pretty boys”. Vậy thế nào là “pretty”? Rất nhiều yaoi/shounen ai manga có những nhân vật nam thuộc dạng “manly”. Liệu chúng có thuộc dạng này không? Tiêu chuẩn dành cho từ này hầu như là không thể đưa ra bởi con mắt mỹ thuật của mỗi người là khác nhau. Đối với người này là “pretty” thì đối với người khác có thể là không và ngược lại. Chỉ biết rằng chính đặc điểm này đã tạo cho yaoi có sức hấp dẫn đối với các độc giả nữ.

Điều này được thể hiện rõ nhất ở những tác phẩm hình ảnh như manga hoặc doujínhi. Trong những thể loại viết thì hàm lượng hình ảnh không lớn, nhất là đối với original fiction. Không giống như ở fan fiction, ấn tượng về hình ảnh của nhân vật được chuyển từ tác phẩm chính sang fan fiction, ở original fiction, hình ảnh của nhân vật phải do tác giả tự tạo dựng hoàn toàn bằng ngôn từ. Trong trường hợp này, tài năng của người viết sẽ tạo dựng một nhân vật có “đẹp” hay không.

Một câu hỏi khác được đặt ra là nếu nói về hình ảnh đẹp thì ở những non-yaoi cũng có đầy rẫy. Tại sao yaoi lại vẫn có thể tồn tại bên cạnh những thể loại này? Lợi thế duy nhất của nó có phải chỉ là tạo dựng những hình ảnh đẹp hay không?

Một quan điểm nữa được biết tới khá rộng rãi là đối tượng được yaoi nhắc tới. Nhiều người cho rằng yaoi đã đem lại một kiểu romance không đe doạ cho các fan nữ. Điều này thường hay gặp trong các thể loại Hurt/Comfort, Bondage/Domination, Rape/Violence, Sadism/Machoism. Vì mối quan hệ kiểu này không hướng tới phụ nữ, nên khi tiến vào khía cạnh những mặt đen tối, mặt ác của con người, một nữ tác giả và độc giả của cô ta có thể dễ chấp nhận hơn. Yaoi cho phép họ khi đọc hoặc viết không cảm thấy bị đe doạ và luôn ý thức được lằn ranh giới giữa nghệ thuật và đời thực. Người con trai trong tác phẩm đó, dù có bị tổn thương đến thế nào, dù tôi có thích hay không thích thì cũng không phải là tôi và không bao giờ có thể là tôi. Trong khi đó đọc một tác phẩm hen-tai cùng cấp độ thì lại khiến tôi phải băn khoăn liệu chuyện này có thể xảy ra với mình không, và nếu xảy ra với mình thì sao.

Những hình ảnh đẹp và ấn tượng ban đầu thì có thể khiến tôi thích yaoi, nhưng không thể khiến tôi trở thành fan của yaoi nếu nó thiếu đi nội dung. Nói đến yaoi thì dù là để phản bác hay là bao biện cho nó kiểu gì thì cũng không thể chối cãi được là nội dung chủ đạo của yaoi là tình yêu.

Nhìn ra ngoài thực tế, sự xuất hiện quá nhiều của những bi kịch tình yêu tan vỡ, ly dị hoặc lừa dối đã dẫn đến mong muốn về một tình yêu thực sự. Mong muốn đó đã đi vào nghệ thuật dưới nhiều kiểu khác nhau. Đối với một số người, trong một tác phẩm nghệ thuật, kiểu cặp đôi và định nghĩa về tình yêu truyền thống không đủ lôi cuốn hoặc không đủ để thể hiện mong muốn của họ. Họ có khuynh hướng muốn tìm đến những tác phẩm nghệ thuật nói về một tình yêu kiểu khác, mới mẻ hơn, có thể nói là gần như vô vọng, một tình yêu bị quá nhiều rào cản và thành kiến chống lại.

Vậy yaoi là một cách trốn tránh thực tại và cố xây dựng một thế giới toàn màu hồng, nơi mà tình yêu vượt lên trên mọi thứ và chiến thắng mọi thứ?

Không hẳn. Trong một số tác phẩm, điều đó đúng. Hầu như tất cả các tác phẩm thuần Romance đều thuộc dạng này. Nhưng trong nhiều tác phẩm yaoi khác, tình yêu không đạt được đến một kết cục màu hồng. Trong phần lớn các tác phẩm đó, tình yêu không tan vỡ mà vẫn tiếp tục tồn tại, nhưng không phải là tồn tại trong hạnh phúc mà là trong hận thù hoặc đau khổ, tuyệt vọng hoặc trong cái chết

Chuyện thứ tình yêu mạnh mẽ đó có tồn tại ngoài đời thực hay không không phải là điều cần nói tới, bởi nghệ thuật nói chung vốn đã là tiếng nói của ước mơ. Điều quan trọng là trong tác phẩm đó, tình yêu đã tồn tại thực sự, và những người trong cuộc đã cố gắng để bảo vệ tình yêu ấy, cho dù họ có phải trả giá. Mỗi người có quan điểm riêng của mình về tình yêu. Và đối với tôi, thứ tình yêu được tìm thấy rất nhiều trong shounen ai và yaoi, thứ tình yêu mãnh liệt, sự cống hiến tất cả, sẵn sàng từ bỏ tất cả, kể cả sinh mạng vì người mình yêu, đó là một tình yêu thực sự.

Đối với những người thích yaoi, chủ yếu là fan nữ, cũng không phải ai cũng thích như nhau mà đối với yaoi cũng có nhiều đường ranh giới. Về cơ bản mà nói, hầu như thể loại truyền thống bình thường có cái gì thì yaoi/shounen ai cũng có cái đó, thậm chí cả những cái rất ác độc hoặc bệnh hoạn. Nhưng những thứ này thì không phải ai cũng đọc được. Không phải cứ quẳng cho một yaoi fan cái gì thì cô ta cũng đọc được ngay. Sở thích của các yaoi fan cũng rất khác nhau, và phần đông những fan nữ rất sợ những thể loại extreme hardcore yaoi.

Đương nhiên, những người không thích yaoi cũng rất nhiều, và một người thích yaoi cũng không nhất thiết là chỉ đọc hoặc chỉ sáng tác yaoi mà không được thích những thể loại khác hoặc chỉ trích những thể loại khác. Vì vậy mà xuất hiện hai khái niệm non-yaoi và anti-yaoi. Non-yaoi là để chỉ sự không có mặt của yaoi trong một lĩnh vực nào đó. Non-yaoi không đồng nghĩa với sự phản đối yaoi. Những người viết/đọc non-yaoi có thể là một anti-yaoi nhưng sự phản đối không thể hiện ra trong cái họ viết/đọc. Họ cũng có thể là một yaoi fan, hoặc cũng có thể là một người không thích yaoi nhưng chấp nhận yaoi như là một thể loại cũng giống như bao thể loại khác. Anti-yaoi chỉ sự phản đối và đả kích yaoi thực sự. Những lý do đưa ra thường xoay quanh vấn đề trái với tự nhiên hoặc đạo đức xã hội.

Tôi không có vấn đề gì với non-yaoi. Những thứ tôi viết có non-yaoi. Những thứ tôi đọc và thích rất nhiều là non-yaoi. Nhưng tôi không chấp nhận được anti-yaoi, gần như là dị ứng với nó.

Bạn không thích yaoi? Đừng đọc. Cái bạn thích là cái bạn thích. Cái tôi thích là cái tôi thích. Bạn không thể quyết định được ý thích của người khác, và bạn phải chấp nhận điều đó.

Không thích hay ghét, đó là chuyện của bạn. Nhưng hãy tôn trọng quyền tồn tại của yaoi. Nếu bạn không thích yaoi, chuyện đó quá bình thường, và càng bình thường hơn nếu bạn là con trai. Yaoi không phải là dành cho tất cả mọi người. Nhưng nếu bạn không thích yaoi thì xin hãy để cho nó được yên. Hãy coi nó cũng chỉ là một thể loại bên cạnh các thể loại khác, chỉ có điều bạn không thích hoặc ghét thể loại này.