Oldboy – Điện ảnh Hàn Quốc lột xác hay “phá giới”?

Đây là thread đầu tay của mình, xin lỗi nếu có nhiều điều cần phải học hỏi.

Nói đến điện ảnh châu Á, không ai không thể không nhắc đến các chủ đề tối kỵ, các vấn đề bị xã hội tẩy chay và không bao giờ được đưa lên màn hình. Hãy xem Bollywood của Ấn Độ làm ví dụ, mới gần đây thôi các diễn viên mới bắt đầu hôn nhau trên màn hình, và công chúng cũng bắt đầu thôi “chửi” cái thói vô phép đó. Ở VN thì còn phải đợi lâu hơn nữa. Có thể coi Nhật coi như là nước đã đi xa nhất, với nền điện ảnh khiêu dâm lớn nhất nhì thế giới với đủ chủng loại, mẫu mã, v.v. Đó là sex, còn về bạo lực?? Mình có thể nhắc ngay đến đạo diễn Takashi Miike với các bộ phim rùng rợn và tởm lợm đến phát khùng như Koroshiya Ichi, Bizita Q, và Ôdishon. Miike có die-hard fan ở Nhật và cả nước ngoài, và phim Ôdishon vừa được totalfilm bầu vào danh sách 50 phim rùng rợn nhất của mọi thời đại.

Ở Hàn Quốc thì sao? Dân VN thì rất quen với các bộ phim tình cảm ướt át nhiều tập rất rập khuôn và ăn tiền của HQ. Cốt truyện y chang nhau: chàng yêu nàng, nàng yêu chàng, hoặc yêu ai khác, chàng bị tông xe, hay bị 1 bệnh bất đắc kỳ tử (máu trắng, tim, phổi v.v.)nàng phải hiến máu hay hiến tim cho chàng. Sau 125 tập, chàng bắt đầu tỉnh dậy và tìm lại cho mình cuộc đời. Sau 250 tập, chàng đã lại biết yêu nàng. Nhưng đã hết đâu?? Bố mẹ chàng bắt đầu phản đối kịch liệt quyết định của chàng lấy 1 cô gái bị dị tật như nàng. Vượt qua bao nhiêu khó khăn, chàng vẫn quyết tâm bù đắp cho nàng. Rồi sẽ ra sao? Mời quý vị xem tiếp phần 2 sẽ được phát vào năm sau.

Vào trong bối cảnh đó, phim Oldboy được xem là 1 sự lột xác hoàn toàn về cả triết lý lẫn cách thể hiện. Có thể bạn đã xem Oldboy, và cho rằng nó không phải là phim đầu tiên phá lệ, và có thể bạn đúng, vì tôi rất ghét phim HQ cho nên không tìm hiểu nhiều để chứng minh cho những gì mình đã nêu. Nếu là vậy, xin cho xin lỗi trước. Còn nếu bạn chưa xem, tôi xin báo là phim sẽ làm thay đổi hoàn toàn cách nghĩ của bạn về phim châu Á (nếu bạn chưa xem phim Nhật dạng của Takashi Miike). Tốt nhất là bạn nên ngừng đọc thread này và đi xem nó đi. Tôi sẽ cố không để lộ chi tiết của bộ phim, nhưng tôi không đảm bảo là bạn sẽ không đoán ra.

SPOILER AHEAD…

Điều thứ nhất làm cho tôi nhảy sựng lên khỏi ghế của mình chính là cốt truyện táo bạo và cực kỳ nguyên bản của phim Oldboy. Tôi phải nói rằng ngoài Memento, Saw và the Usual Suspects, Oldboy có một cốt truyện cực kỳ cuốn hút, và một đoạn kết gây shock nhất! Điều thứ hai là mức độ bạo lực và khiêu dâm của phim cực cao (có thể mức khiêu dâm không cao lắm, nhưng sau khi xem phim bạn sẽ hiểu tôi muốn nói gì). Điều thứ ba là các cảnh bạo lực và khiêu dâm của Oldboy không giống với Hollywood…bạn có thể nhớ Chuck Norris và Syvester Stallone cầm AK47 trong “Missing in Action” và “Rambo” và bắn xuyên qua hàng trăm lính VN mà không đổ một giọt mồ hôi, hay bạn có thể xem Jaime Pressly làm tình với hết anh này đến ông kia một cách khó hiểu trong “Poison Ivy 3.” Nhưng trong Oldboy, bạo lực không tràn lan mà tập trung, và rất “khó nuốt” vì nó cận cảnh quá. Bạo lực cũng không phải nổ bồm bộp như bắp rang như trong các phim Hollywood, mà được che chắn và bảo vệ, và được cho ra vào đúng lúc bạn không nghĩ đến. Các cảnh tình dục cũng vậy, không tràn lan, nhưng lại táo bạo hơn. Quan trọng nhất, bạo lực và tình dục trong Oldboy có 1 mục đích chứ không phải vô vọng như các phim mainstream của hollywood. Nhất là tình dục, sau khi bạn xem hết phim bạn sẽ hiểu tôi nói gì. Bạn sẽ thấy shock, có thể thán phục, có thể ghê rợn, như chắc chắn là bạn sẽ bị shock!

Điều thứ 4 là triết lý của phim Oldboy khá thuyết phục. Có một ít của Khổng Tử, của đạo Phật, của thuyết sinh tồn đan quyện vào nhau. Các câu thơ, câu văn Hàn Quốc đọc nghe rất logic (mặc dù là tôi xem bản tiếng Anh đã thấy rất logic rồi, hiểu tiếng HQ chắc chắn sẽ hay hơn). Đó là một điều rất đáng quý: một bộ phim mà cơ thể là Tây nhưng tâm hồn lại là ta! Tôi chỉ mong nền điện ảnh VN sẽ phát triển theo hướng cân bằng này.

Điều thứ 5, và là twister (đoạn giật?) của phim, tôi sẽ không tiết lộ cho các bạn. Nhưng nó làm đảo lộn tất cả các giá trị truyền thống của gia đình và con người châu Âu, đảo lộn luôn cả các giá trị đó ở châu Âu. Thông điệp của phim dành cho bạn, nói ra mà không có kèm phim đi theo, là một thông điệp điên rồ, và nếu không có phim, bạn sẽ nhổ vào nó và ngoành mặc bước đi…..Nhưng bộ phim Oldboy nó đặc biệt như vậy, nó dám chen ngang vào đó một thông điệp láo lếu, mất dạy mà không sợ bị mất khán giả. Bởi vì thông điệp đó đẵ được truyền đạt một cách rất thuyết phục, rất hợp lý, và rất “con người với con người.” Dù bạn có khó tính đến đâu cũng không thể không mủi lòng.

Điều thứ 6, và cũng là điều cuối cùng, là nhạc phim. Phim hay mà nhạc giở thì cũng như là ăn bánh phở thơm nhưng nước mặn. May mắn cho ta, Yeong-wook Jo đã tạo nên một không khí lãng mạn và giật gân tuỳ vào lúc cần thiết của phim. Nhạc cổ điên kiểu Vivaldi đan quyện với nhạc điện tử hiện đại làm cho ta có một cảm giác lâng lâng khó quên. Lại một lần nữa, phim Oldboy cho thể sư kết hợp hài hoà giữa tây và ta, giữa cổ điển và hiện đại. Và nó làm cho phim phong phú hơn và ít bị một chiều hơn.