GEISHA-芸者-CÔ LÀ AI?

“Hoa liễu giới” thời hiện đại.

Bây giờ mà vẫn còn geisha? Dĩ nhiên. Geisha là một nghề “mẹ truyền con nối”, những geisha ngày nay đa số là hậu duệ của những geisha đời trước. Dù vậy, ngày nay cuộc sống của một geisha đối với phần lớn người Nhật vẫn là một thế giới bí ẩn, vì những geisha thường ít để lộ bản thân họ nơi công cộng. Khác với thời trước, hiện nay buổi lễ erigae không ần sự có mặt của danna san. Việc “kết hôn” (bỏ ngoặc kép vì thực sự pháp luật không công nhận, chuyện danna san đã có vợ rồi là…bình thường) với một danna san cũng không dựa trên nguyên tắc thuận mua vừa bán mà cởi mở hơn. Danna san bây giờ như một người tình và…có nhiều tiền. “Giờ đây một người đàn ông đến với một geisha không phải vì cô là geisha mà vì chính cô gái, và geisha chỉ là nghề nghiệp của cô”, trích lời một geisha “hiện đại”. Geisha có thể có con với danna san và bỏ người này kiếm người khác cũng không sao. Để tiến hành buổi lễ kết hôn, mọi người sẽ tụ tập tại một nhà hàng. Geisha và danna san được chính thức giới thiệu với nhau và mối quan hệ đó được giới geisha công nhận như một lễ cưới thật sự. Tuy nhiên, để trở thành một người vợ, geisha phải giải nghệ. Mặt khác, làm danna san tức là việc nhận trách nhiệm. Danna san phải quan tâm đến nhiều thứ, ngoài chuyện tiền bạc hàng tháng cho geisha, thăm viếng những người bệnh tật hay cùng nhau đi chúc tụng mọi người dịp năm mới… Chính vì vậy danna san có vẻ là tài sản của geisha hơn là ngược lại (hơi trái ngược với ngày xưa). Nhiều khi mối quan hệ như vậy làm ảnh hưởng tới uy tín của danna san và đôi khi bị những người đàn ông khác phân biệt đối xử.

Các geisha sau một thời gian làm nghề thường mở trà quán (ochaya), chuyện này thường do danna san hỗ trợ. Người con gái thường được mẹ khuyến khích theo nghề geisha để sau nay tiếp tục công việc kinh doanh, mặc dù ngày nay cô hoàn toàn có thể theo học đại học hoặc vào làm việc cho một công ti như bao người khác. Những geisha nào chỉ có con trai thì sau này trà quán phải đóng cửa, vì con trai không được làm má mì giống như Gái nhảy đâu. Nhưng có con gái rồi chưa phải đã xong chuyện. Để cô con gái trở thành maiko thì phải có bộ kimono, giá khoảng 20 triệu yên, tức khoảng 200 ngàn US dollars. Bộ kimono do một số ít các cửa hàng làm ra và rất đắt tiền, thường được mặc trong những dịp đặc biệt.

Ngày nay công việc điều hành một trà quán khá là bận rộn. Nhiều khi các geisha phải “chạy sô” khắp nước Nhật để đáp ứng nhu cầu của khách, trong khi những geisha ở trà quán phải làm việc cật lực để bù đáp khoảng thiếu đó. Một tháng chỉ có một hai ngày nghỉ và chuyện đặt chỗ trước mấy tháng là chuyện thường. Bởi vì những geisha ở Nhật không còn nhiều. Kyoto, nơi nổi tiếng nhất về geisha có khoảng 300 người cả geisha lẫn maiko, trong khi những vùng còn lại chỉ khoảng 70. Thời đại hiện nay không cho phép nhiều người có thời gian để theo đuổi việc huấn luyện trở thành geisha. Có những geisha giải nghệ sau khi có danna san, có người đi tìm một việc làm khác. Tuy nhiên, người ta nói việc từng là một geisha, thậm chí chỉ là maiko là một điều thuận lợi khi làm việc ở công ti hay theo đuổi con đường đại học. Bởi vì người phụ nữ đó có cách cư xử đúng mực và một sự nhạy cảm trong mối quan hệ với người khác giới.

Được hành nghề ở Kyoto là một điều tự hào của các geisha, nên nếu có ai hòi thì họ đều trả lời quê quán là Kyoto, trong khi sự thật là geisha đến từ khắp các vùng của nước Nhật. Có những vị khách từ Tokyo hay Hokkaido đến Kyoto chỉ để thưởng thức geisha. Mỗi bình rượu chỉ dành phục vụ cho duy nhất một khách và được giữ lại cho lần phục vụ kế tiếp, ngay cà khi người khách đó đến quán chỉ một lần. Một người khách hầu như chỉ đến một quán quen nhất định và khi giới thiệu một người khách mới cho trà quán, họ phải chịu trách nhiệm về người này. Nhiều người đàn ông đến quán dắt theo đứa con trai, nhiều khi chỉ 10 tuổi, và giới thiệu với quán như một lời “gửi gắm”.

Tùy vào loại hình nghệ thuật, thời gian, thức ăn và tài năng của mỗi geisha mà giá tiền sẽ khác nhau cho mỗi lần phục vụ. Nếu người khách chỉ có thể đáp ứng được một khoản nhất định thì sẽ báo trước và các geisha sẽ tự điều chỉnh nội dung cho phù hợp với món tiền đó. Ngày nay geisha có quyền từ chối phục vụ những người khách không thích. Ngược lại, nếu một geisha cảm thấy thích một vị khách nào đó mà không được lựa chọn thì cô chỉ việc bước ra và tự giới thiệu. Nếu một vị khách muốn sự phục vụ của một geisha mà cô này đã kín thời gian thì số tiền mà vị khách bỏ ra không rẻ chút nào. Trung bình mỗi geisha nhận được 24 ngàn yên (khoảng 240 USD) cho mỗi giờ phục vụ. Đề tài nói chuyện có thể từ chuyện tình hình thế giới cho đến chuyện ẩm thực của một quốc gia nào đó. Đôi khi một ngày có đến 50 buổi tiệc tại trà quán. Không phải lúc nào cũng có những vị khách lịch sự và khi đó các geisha chỉ cho họ cách cư xử đúng mực với một thái độ và tinh tế. Nhìn chung geisha sẽ hướng cho du khách tránh nói đến chuyện làm ăn trong bữa tiệc.

Cuối cùng là suy nghĩ cũa riêng tui về chuyện geisha bán thân hay không. Dĩ nhiên là mối quan hệ thân xác có xảy ra, tuy không phải luôn luôn. Có những geisha 70 tuổi vẫn hành nghề, tức là không có danna san. Tuy nhiên việc đánh giá mối quan hệ đó là “bán” hay không “bán” thì theo tui nó tùy vào văn hóa của mỗi nước. Như Việt Nam mình thì chắc coi geisha chẳng khác gì mại dâm, bồ nhí, là cướp chồng người khác. Nhật Bản không bị ảnh hưởng bởi đạo Khổng nên có cái nhìn khác. Thời xưa thì geisha được mua về như một người vợ lẽ, còn bây giờ là chuyện tình cảm nghiêm túc. Tuy nhiên xưa nay mối quan hệ giữa geisha và danna san đều không được công nhận trong một văn bản luật nào cả, xin miễn bàn chuyện này. Tùy vị trí mà ta có góc nhìn khác nhau, bộ phim sắp tới lại là góc nhìn của người phương Tây. Như đã nói ở trên, đã có danna san rồi thì không còn làm geisha nữa, cho nên về bản chất thì geisha vẫn là một nghệ thuật trong sáng, nghiêm túc và đáng để thưởng thức.

Hi vọng bài viết sẽ làm thỏa mãn những ai chịu khó đọc.

tui lại nghĩ khác, dĩ nhiên xét về pháp luật thì rõ ràng sai, nhưng về đạo đức họ lại chấp nhận và xem đó như một quyền mưu cầu hạnh phúc chính đáng. Dĩ nhiên “họ” ở đây ám chỉ geisha. Tức là trong phạm vi nghề nghiệp thì họ không vi phạm đạo đức vì đó là luật chơi của riêng họ, ko bị “tổ trác”. Quyết định có danna san hay không chỉ như một sự lựa chọn thôi. Còn dĩ nhiên, có bà vợ nào chịu ngồi yên khi biết chồng mình có một mối quan hệ khác đâu, ở đâu cũng vậy.

Theo tài liệu thì đề tài về mối quan hệ giữa những ông lớn và geisha lâu lâu lại là một tin giật gân của của các bào lá cải. Vài geisha “chơi nổi” bằng cách lâu lâu lên báo bày tỏ ước nguyện muốn làm một người vợ chính thức…

vậy nên, cái nhìn sẽ khác nhau không chỉ tuỳ thuộc vào từng nền văn hoá mà ngay trong nó cũng có sự phân hoá. Ý của vkcloan có thể diễn theo 1 cách khác là đừng có đánh đồng những người “đang là geisha” với những người “từng là geisha”, cũng được. Tại vì meorung ko biết có từ nào dùng để phân biệt 2 loại người kia không nên chắc nhiều người sẽ thấy confusing, thôi thì trong MBoom cứ tạm thời phân biệt current-geisha và ever-geisha đi .

“kỹ” cũng có nhiều nghĩa. Phần lớn là “hành vi, tài năng, sự nghiệp” nhưng “kĩ lâu” lại là… nhà thổ.

lộn, kỹ trong kỹ nữ đúng là tài năng, giôngnhứ trong kỹ nghệ vậy.