Preview: Rise of the planet of Apes (2011)

Kể từ khi ra đời vào năm 1963, tác phẩm La Planète des singes (Hành tinh khỉ) của nhà văn Pháp Pierre Boulle đã trở thành nguồn cảm hứng cho sáu bộ phim điện ảnh, hai loạt series phim truyền hình và vô số truyện tranh. Mùa hè 2011, tác phẩm điện ảnh thứ 7 dựa theo tác phẩm này với tên gọi The Rise of the Planet of Apes (Cuộc nổi dậy của loài khỉ) đã khép lại mùa phim hè một cách oanh liệt.

Lịch sử của những bộ phim Hành tinh khỉ
Ra mắt năm 1968, bộ phim Hành tinh khỉ dựa theo ý tưởng của tiểu thuyết Hành tinh khi của Boulle được hãng 20th Century Fox phát hành với diễn xuất của Charlton Heston đã thành công vang dội, kéo theo bốn tập phim kế tiếp kéo dài đến năm 1973 kể lại lịch sử sụp đổ của nhân loại trước sự trỗi dậy của loài khỉ thông minh thông qua góc nhìn của nhà phi hành gia George Taylor (Charlton Heston thủ vai), bầy khỉ Zira (Kim Hunter) và Cornelius (Roddy McDowall) và cậu khỉ con Caesar (cũng do chính McDowall thủ vai).

Năm 2001, đạo diễn Tim Burton quyết định làm lại (remake) bộ phim Hành tinh khỉ (1968) với một cách nhìn và phong cách hình ảnh hoàn toàn mới mẻ. Tuy nhiên, ngay cả với một dàn diễn viên hùng hậu như Mark Wahlberg, Tim Roth, Helena Bonham Carter, Michael Clarke Duncan và Paul Giamatti cùng tài nghệ hóa trang bậc thầy của Rick Baker, bộ phim hứng chịu sự chê bai từ phía các nhà phê bình. Cùng với việc Tim Burton tuyên bố “Không thích làm phim phần hai”, hãng Fox tuyên bố không làm phần kế tiếp của bộ phim này ngay cả khi bộ phim đạt doanh thu khả quan (362 triệu đôla so với kinh phí 100 triệu đôla). Thay vào đó, kế hoạch khởi động lại (reboot) bộ phim này được tiến hành. Tuy nhiên, phải mất 10 năm sau, bộ phim này mới thật sự được hoàn tất.

Sự ra đời của loài khỉ thông minh.
Không có mối liên hệ nào với những bộ phim trước đây, Cuộc nổi dậy của loài khỉ xoay quanh sự phát triển trí thông minh của Caesar, chú khỉ về sau đã lãnh đạo loài khỉ lật đổ sự thống trị của loài người trên Trái Đất.
Để tìm phương thuốc chữa trị cho căn bệnh Alzheimer – căn bệnh mất trí nhớ do não thoái hóa không thể chữa trị và dẫn đến tử vong – bác sĩ Will Rodman (James Franco) đã sử dụng kỹ thuật thí nghiệm trên động vật với “vật thí nghiệm” là chú khỉ Caesar (Andy Serkis). Những thí nghiệm trên não đã khiến cho não bộ của Caesar phát triển bất thường và biến chú khỉ này trở thành một “siêu khỉ thông minh” có những khả năng vượt quá giới hạn hiểu biết của loài người. Khi Caesar nhận ra mình thông minh hơn loài người, chú cũng nhận ra không ai có quyền giam cầm chú và chú đòi quyền tự do. Mặc dù Will cố gắng bảo vệ Caesar, nhưng sự tiến hóa của Caesar ngày một vượt khỏi tầm kiểm soát của nhà khoa học trẻ tuổi. Caesar trở thành lãnh đạo của loài khỉ trong cuộc cách mạng đòi quyền tự do, bình đẳng và tự trị cho xã hội riêng của loài khỉ. Nhưng con người không bao giờ đồng ý…

Sự tiến hóa của loài khỉ… CGI
Không như sáu bộ phim Hành tinh khỉ trước đây, ngay cả phiên bản làm lại của Tim Burton vào năm 2001, đều sử dụng diễn viên người hóa trang thành khỉ, Cuộc nổi dậy của loài khỉ tận dụng sự tiến bộ vượt bậc của kỹ xảo điện ảnh để tạo ra loài khỉ CGI (Computer Generated Image) linh hoạt như loài khỉ thật trên màn bạc. Xưởng kỹ xảo WETA – nổi tiếng kể từ loạt phim Chúa tể những chiếc nhẫn và King Kong – cũng không chỉ ứng dụng công nghệ “photo-realistic” (đạo diễn có thể nhìn thấy ngay kết quả hình ảnh kỹ xảo trong khi phim đang quay, thay vì phải chờ quá trình hậu kỳ kéo dài mấy tháng sau khi đóng máy phim như trước đây) từng được sử dụng trong phim Avatar mà họ còn ứng dụng “công nghệ truyền dẫn kỹ thuật số” để thực hiện trực tuyến những cảnh kỹ xảo từ New Zealand trong khi đoàn phim thực hiện bối cảnh quay ở Vancouver! Nam diễn viên Andy Serkis, cũng nổi tiếng với vai trò “hóa thân” cho các nhân vật CGI trong Chúa tể những chiếc nhẫn (trong vai Gollum) và King Kong (trong vai… King Kong), một lần nữa đem đến thần thái trong từng chuyển động cho chú khỉ Caesar. Điều tuyệt vời nhất với “khỉ CGI”, không chỉ ở sự chân thật sống động khiến khán giả tin và kết nối họ với thế giới mà bộ phim tạo nên, mà chính ở ngôn ngữ điện ảnh mạnh mẽ. “Chúng tôi có một nhân vật chính không nói, và vì thế mọi thứ đều phải được kể bằng hình ảnh” – đạo diễn Rupert Wyatt nhận xét “Nếu bạn có một con khỉ có thể dùng ngôn ngữ dấu hiệu thì cũng đáng để xem, nhưng rồi chúng tôi không muốn lại có thêm một ngôn ngữ lạ với hàng đống phụ đề. Chúng tôi cố gắng càng giảm thiểu yếu tố đó càng ít càng tốt. May mắn thay, chúng tôi có một nam diễn viên như Andy Serkis mà mỗi cái nhướn mày hay một cử động đơn giản cũng nói lên nhiều điều”

Và ẩn dụ về xã hội loài người
Sự nổi dậy của loài khỉ không chỉ đơn thuần là một phim mùa hè đầy những pha hành động cháy nổ rùng rợn, mà bộ phim hứa hẹn sẽ đem đến cho khán giả những suy ngẫm về xã hội loài người. Không khai thác khía cạnh “xã hội nô lệ” như các phiên bản phim trước đó, Sự nổi dậy của loài khỉ chạm vào vấn đề khoa học, thí nghiệm trên động vật và sự tác động của khoa học với sự tiến hóa của xã hội. “Đó là giai đoạn chuyển hóa từ một thế giới tươi sáng, ngây thơ và đầy hy vọng sang một thế giới đầy hoài nghi, bạo lực và khắc nghiệt hơn. Chúng tôi cố gắng thể hiện thế giới trong phim càng giống thế giới thật càng tốt. Nói cách khác, chúng tôi muốn khán giả nhìn thấy loài người đang đối mặt với những con khỉ thật chứ không phải với những con người đội lốt khỉ như trong các bộ phim cũ” – đạo diễn Rupert Wyatt chia sẻ. “Tuy nhiên, thường các phim khoa học viễn tưởng luôn có những câu chuyện cảnh báo về “Khoa học sai trái” thế nào, và “chúng ta lẽ ra không nên thử nghiệm những điều mà chúng ta có thể không hiểu hết hậu quả của nó”, nhưng niềm tin cá nhân của tôi là điều đó mới là một sai lầm. Loài người chúng ta tiến hóa chính bởi thông qua những quá trình, những nghiên cứu, những khám phá”

The rise of the planet of apes (2011). Đạo diễn: Rupert Wyatt. Diễn viên: James Franco, Andy Serkis, Freida Pinto. Phim do Megastar phát hành tại Việt Nam từ 18.8.2011, với tựa đề Cuộc nổi dậy của loài khỉ.