Match Point
Mỗi năm làm một phim là phong cách đặc trưng của Woody Allen , thế nhưng điều đó không hề gây nhàm chán cho khán giả . Mọi người luôn chờ đợi những phim mới của ông , hết sức nhiệt tình , họ luôn gọi những phim mới ấy là một sự ” trở lại ” đáng được hoan nghênh .
Những ai từng yêu mến hoặc biết đến ông thì hẳn cũng đã hiểu những gì mà Match Point đem lại . Hạnh phúc là cái phải được gìn giữ , bởi vì nó không thể là thứ ta đòi hỏi , mà ta phải đấu tranh !
Có thể xem đây là phim dài nhất của Woddy Allen tính đến thời điểm này , dài 124 phút và là phim đầu tiên của ông được quay trọn gói tại London , Anh . Với những thay đổi của hoàn cảnh làm việc và những diễn viên trẻ đã thật sự kích thích cái đầu đầy sáng tạo của chính ông . Vẫn là những khung hình rời rạc từ cái nhìn của Woody Allen và ghép chúng lại một cách hoàn hảo , nhưng điều đáng nói hơn hết là ông đã chọn thời điểm để thể nghiệm một cá tính mới trong phim của mình , những tầng lớp trong xã hội . Về mặt nào đó , Match Point có nhiều điểm chung với tác phẩm lớn ” Crimes and Misdemeanors ” của ông ( 1989 ) . Nó có thể là sự vay mượn nhưng trên hết là sự bộc lộ giá trị của đạo đức , mà một phần nào đã bị ăn mòn trong những cảm xúc mạnh mẽ và con người không thể chế ngự .
Match Point đang thăm dò tầng lớp Anh và nó đã là chất đốt cháy làm thiêu rụi những hoài bão của Chris – nhân vật chính – như thế nào . Bắt đầu đến với Tennis bằng một người thầy thấp kém với quá khứ gặp thất bại . Chris dè dặt , lẩn quẩn tìm kiếm cho mình công việc như dân Tennis chuyên nghiệp ở một CLB tại Anh . Thế nhưng Tom , anh bạn đồng nghiệp giàu có của anh lại không xem Tennis là một nghề ” kiếm sống ” , cũng giống như việc ngươì tình thứ ” n ” hiện tại của anh ta không phải là người cuối cùng . Tom cũng là nhân vật ” cầu nối ” để dẫn đến hai cuộc gặp gỡ định mệnh làm thay đổi cuộc đời Chris , biến anh thành một con rối , là công cụ của xã hội Anh hiện đại , nhưng cũng đầy trò ma mãnh …
Cuộc gặp gỡ đầu tiên với Chloe – em gái Tom , cho Chris hiểu thêm rằng , với thứ hạng Tennis hiện nay , anh chẳng hơn gì một kẻ sống bình dân thường ngày ở đây . Thế nên Chris sớm hưởng thụ cuộc đời mới bằng cách đùa cợt với niềm đam mê mà Chloe dành cho anh , để anh có thể dần leo lên những nấc thang của tiền , danh vọng như một người có thế lực và tầm quan trong của xã hội . Ngay lập tức , Chris đạt được điều đó . Cha của Chloe đã tin tưởng và giao cho anh làm chủ một công ty mà ông đang làm ăn rất phát đạt . Từ giây phút này , Chris từ bỏ niềm vui chơi Tennis mà anh đã từng , từ bỏ luôn cuộc sống tạm bợ ngày qua ngày lại trước đây , và cũng có thể từ bỏ luôn nhưng vui thú mà một chàng trai trẻ như anh đáng được biết đến .
Gia đình Chloe có thể được xem như một mẫu hình chung của những người thượng lưu trong xã hội Anh lúc này . Người mẹ rất mực yêu thương chồng con và gia đình , còn người cha thì luôn tỏ ra quan tâm đến những ai ” dòm ngó ” vào gia tài của mình . Tất cả là một bức tranh sống động nhưng ” chết ” , bởi vì thực tế không phải vậy . Cuộc sống không bao giờ dễ dàng với ai , nhất là những kẻ đã ngủ quá lâu trong ngọt ngào …
Cuộc gặp gỡ thứ hai được xem như ” nỗi sợ hãi thường xảy ra trên phim ảnh ” . Bởi vì nó mang rất nhiều nét của bộ phim ” Fatal Attraction ” năm 1987 , tuy nhiên chỉ là sự giống nhau của hai niềm đam mê gặp nhau mà thôi , giữa Chris và người tình ” n ” lần của Tom : Nola .
Chris và Nola là hai phần tử có thể tiến xa hơn trong công việc của họ . Chris vẫn có thể trở thành một tay Tennis tài năng nếu anh chịu khó luyện tập , còn giờ thì anh đã có tất cả sớm hơn những gì một người sống bình thường có thể . Còn Nola đành an phận với những vai diễn hạng B và những mẫu quảng cáo vụn vặt . Xinh đẹp và quyến rũ nhưng cô diễn viên người Mỹ : Nola cũng chỉ dừng lại như thế .
Cả hai đã gặp nhau rất tình cờ trong khi Nola đang tập chơi bóng bàn . Trong bộ đầm trắng mềm mại , tóc búi cao . Điều đó đã thật sự gây ảnh hưởng đến Chris , khi mà anh chưa kết hôn với Chloe . Bản chất của một thằng con trai trỗi dậy mạnh mẽ hơn bao giờ hết trong Chris , anh ta thật sự mê mẩn tia nhìn như dao cắt của Nola , giọng nói khào khào vô cùng gợi cảm và thân hình hấp dẫn của một diễn viên . Chris trổ tài tánh tình của mình , điều mà anh chưa hề làm với Chloe . Anh đứng sát vào Nola và chỉ cho cô những đường chuyền bóng thật bắt mắt . Đây có thể xem là đoạn phim đắt giá đầu tiên của Match Point . Nhưng cái đầu tiên này cũng sẽ là cái kết thúc cho tất cả .
Giống như nhiều người vẫn nói , ngoại tình luôn luôn gây thích thú . Bởi vì nó kích thích những cảm xúc tưởng chừng như đã mất , nó khơi gợi và tạo nên những nguồn hứng khởi nhất định đối với những con người sống quá bình thản . Như Chris , anh có thể yêu Chloe hay không ? Khi cả hai có quá ít những cuộc vui mà những người yêu nhau đã từng . Khi đã chán ngán một món ăn sang trọng , người ta đi tìm ” của lạ ” .
Khi Tom kết hôn với cô gái khác cũng là lúc Nola biến mất . Chris tìm kiếm cô khắp nơi và cuối cùng họ cũng gặp lại nhau . Nola không hề là người khơi mào những mối quan hệ có thể nguy hiểm cho cô . Nola không hề tán tỉnh Chris nếu như anh không bám theo cô như một kẻ điên cuồng . Cả hai cũng không thoát khỏi niềm đam mê lẫn nhau , Nola thật sự muốn trả thù gia đình của Tom nhưng không phải bằng cách ” ngủ ” với Chris , vì cô đã thật sự yêu anh , rất yêu . Nola yêu ai cũng vậy , hết mình và bất chấp tất cả .
Kịch tính của bộ phim đã đến dồn dập hơn với những lần ” ướt át ” của Chris và Nola . Lần này , như mọi lần , Woody Allen đã sử dụng rất nhiều những hình ảnh ẩn dụ cho những màn nóng bỏng của cả hai người tình . Bởi vì ông hiểu , tình dục không phải là thứ có thể đem ra ” bàn tán ” trên phim ảnh và Mỹ cũng đã không còn ” ham của lạ ” nữa , bởi đã quá đủ ? Những trường đoạn nóng bỏng khá mạnh mẽ nhưng rất ngắn đến vừa đủ và tạo cho người xem một cảm xúc hết sức dễ dàng , thi vị .
Và tôi sẽ kể tiếp cho bạn nghe vì sao Nola là sự kết thúc và khi nào thì Chris sẽ phải trả giá cho những trò đam mê của mình . Đó là khi Nola mang thai , cô đã báo ngay cho Chris khi anh dần xa lánh cô và không thường xuyên gặp cô như trước .
a Rice: [on the phone] Do you miss me?
Christopher “Chris” Wilton: Are you mad calling me here?
Bây giờ Chris mới nhận ra rằng Nola không phải là tình yêu của anh , mà là niềm đam mê mà anh phải có được trước khi kết hôn với Chloe . Với Nola , Chris hài lòng vì một phần ” thiệt thòi ” của anh đã được đền đáp . Sau khi được ” đền đáp ” , thì Chris không còn muốn ” trả công ” nữa , anh ta lẫn tránh và nói dối . Khi bị Nola phát hiện ra sự thật Chris không hề đi xa thì bi kịch đã bắt đầu chớm nở , ” dã thú trong mỗi con người ” dần bộc lộ…
Chắc rằng không ai có thể quên hình ảnh Chris ôm chặt Nola đang gào thét giữa phố xá đông người , điều đó đúng là bi hài . Khi cả hai tranh cãi và hằn học nhau thì bi kịch đã sẵn sàng . Tội ác đã bắt đầu khi Chris nói dối rằng sẽ đứa Nola đi bệnh viện và chăm lo cho đứa bé sắp ra đời . Chris trở về nhà và bắt đầu chuẩn bị kế hoạch ” không bao giờ xảy ra ” trong đời mình …
Những âm thanh ồn ào của xe cộ , tiếng thở dồn dập rất nhỏ nhưng nghe rất rõ của Chris . Tiếng hát của Enrico Caruso vang lên nghe như những âm thanh lạnh lùng , vang lên lồng lộn như con cừu non bị giết chết một cách thảm hại . Chris vác khẩu súng săn trên đường đến căn hộ của Nola …
Chris vào căn nhà bà hàng xóm của Nola , người đã chứng kiến vòng tay ôm ấp của cả hai nơi cầu thang . Chris không hề mảy may lo sợ khi rút súng và cho đạn vào trong khi người đàn bà tốt bụng kia đang pha cafe cho anh . Từng hành động trở nên vội vã hơn nữa và ” Phằng …” . Âm thanh làm giật nảy mình của phát súng đầu tiên , của Chris . Anh ta đã không còn là con người của khoảng thời gian trước đây , anh ta đã bộ lộ một phần của bản chất con người : cái ác ! Và trong mỗi con người , ai cũng có điều đó , đến một lúc nào xảy ra mà ta cũng không thể đoán trước được và ai cũng có thể đã từng như thế .
Hình ảnh Nola loay hoay tìm đường qua và kiếm taxi trở về nhà cùng hình ảnh Chris trở thành một ác quỉ trong căn nhà càng khiến người xem nghẹt thở …Trước khi Nola bước lên nhà , cô còn trò chuyện với người hàng xóm…
” Nola ! …” – ” Phằng ! ” .
Tiếng gọi bần thần của Chris , âm thanh khô khốc của súng khiến cho người xem không thể tin vào cái chết bất ngờ và đột ngột của Nola . Một ” đặc ân ” của Chris dành cho nước Mỹ ? Hay là cái chết được báo trước của xã hội Anh đương thời ? Điều đó tuỳ vào cảm nhận của mỗi người .
Nola bị giết , Chris bình thản như một kẻ vô tội khi đến gặp cảnh sát , anh ta không còn là Chris Wilton nữa , anh ta đã thật sự thay đổi . Kết thúc cho hạnh phúc ( hay đau khổ ? ) của Nola là cái chết , nhưng còn Chris ? Khi vợ anh báo tin mang thai , nhiều khán giả lại bật cười , vì cuộc đời này rất lạ . Chris hiểu ra thêm một điều , anh đã bước qua ranh giới của cái thật và giả , cái tốt và xấu lẫn lộn , hạnh phúc và đau khổ . Anh ta không thể bước lùi lại dù có thể dừng , nhưng hạnh phúc của Chloe có phải là hạnh phúc thật sự mà Chris đang cần ? Bởi vì với Chloe , Chris chỉ thấy mình hạnh phúc không đáng có , chỉ thấy thất bại và mệt mỏi . Chris thể hiện một sự bần thần , yếu đuối và gần như bệnh hoạn từ đầu đến cuối . Anh ta không phải là người mạnh mẽ và quyết đoán , mà là nhu nhược , thiếu lý tưởng , và cái giá phải trả bằng nỗi đau không thể xoá bỏ .
Chris rút nhẫn cưới và quăng nó ra xa , thật xa để và biết rằng từ nay , anh không thể chạm tay đến ngọt ngào một lần nữa …
Woody Allen đang tìm kiếm cho mình một sự khôi hài kết thúc trong tích tắc như : ” Hollywood Ending ” , ” Anything Else ” và kịch tính có vẻ vội vã , bất thường như : ” Melinda and Melinda ” . Match Point mang một kết cục ” chết ” .
Không phải không có lý do khi VHL hơn 1 thập niên qua đã ” bỏ quên ” Woody Allen , bởi đơn giản rằng ông đang làm một cuộc cách mạng mới trong phim ảnh : một sự đùa cợt của chính xã hội ngày nay . Chris là một hình ảnh của thể thao Anh , đang phát triển . Còn Nola là hình ảnh của nền công nghiệp điện ảnh Mỹ , lớn mạnh và thành công . Thế như trong Match Point , Woody đã ” ban ” cho cả Chris và Nola như một trong những con người nhanh chóng bị khuất phục và lừa dối nhất , một cái nhìn châm chọc của Woody dành cho những người , đáng lẽ ra họ phải tài giỏi hơn ai khác .
Và đó cũng là lý do mà Woody Allen có được một lượng fans rất lớn hâm mộ ông bên ngoài nước Mỹ , bởi một phần vì cách nói thẳng thắn và táo bạo của ông trên phim ảnh , phần vì những ai yêu thích Alfred Hitchcock và Berman có thể thấy được sự ” nhào trộn ” hết sức độc đáo của hai vị đạo diễn tài năng này trong các phim của Woody Allen , trong đó có Match Point .
2003-2023