Matrix Reloaded và những cuộc trò chuyện của Neo trong phim

Nhà tiên tri

Trong phần nói chuyện này, chúng ta có thể chú ý đến ba điểm chính như sau: 1. nhà tiên tri cung cấp thêm những thông tin mô tả về hoạt động của Ma trận. (Xin chú ý đến đoạn phim lúc Neo được người cận vệ của nhà tiên tri dẫn đến chỗ hẹn, chúng ta đã được giới thiệu về một phần chân tướng của Ma trận: chúng có những cửa sau – backdoor. Đây là những khái niệm quen thuộc đối với hệ thống thông tin trên máy tính. Chính cái cách hoạt động này của của những hệ thống như vậy cũng sẽ có 2 mặt, mà nhóm nổi loạn sẽ phải biết tận dụng. Nó cung cấp những thông tin minh họa thêm cho vai trò quan trọng của người tạo chìa khóa)

Nhà tiên tri đã không phủ nhận khi Neo khẳng định về giả thuyết nhà tiên tri chỉ là một dạng chương trình, một dạng đặc biệt. Chính vì chương trình này biết quá nhiều về Ma trận lẫn những người thuộc phe nổi loạn, nó không thể nằm cùng hệ thống với Ma trận. Nó thuộc một hệ thống khác. (đây cũng là một cơ sở cho giả thuyết còn những hệ thống khác ngoài 2 hệ thống mà chúng ta đã biết là Ma trận và Zion)

Nhà tiên tri đã đưa ra những ví dụ về các chương trình khác với những chương trình giả lập nên những thực thể con người, cũng như các nhân viên đặc biệt. Rất nhiều những chương trình khác, bình thường như các chương trình điều khiển chim chóc, cây cỏ, gió bão, bình minh, hoàng hôn.. Và cả những chương trình không bình thường như các hiện tượng người sói, ma cà rồng, người ngoài hành tinh.. Khi diễn giải về các chương trình không bình thường này, nhà tiên tri đã há mở cho Neo biết về hoạt động của chúng và sự tương tác với Ma trận. Chúng ta đã nghe: “The system is simulating some programs doing something they’re not supported to be done.” Và Neo đã nhận thấy: “Programs hacking programs.”

Tại sao lại có tình trạng đó? Nhà tiên tri đã nói đến vấn đề chương trình hoạt động sai với hệ thống và bị chương trình khác can thiệp vô nhằm sửa lỗi (ta thấy Neo, Smith và cả người tạo chìa khóa là những ví dụ của loại chương trình hoạt động sai.. một cách cố tình ). Khi một chương trình hoạt động sai, chương trình đó có thể bị xóa, hoặc có thể được lựa chọn để quay về phần cốt lõi của Ma trận. Chính điều này đã mối nối để chúng ta bước qua phần 3: cung cấp thông tin để Neo có thể tiếp tục hoàn thành sứ mạng của mình.

Nhưng trước hết, chúng ta hãy chú ý đến điểm chính thứ 2: phần khẳng định lại vấn đề thiếu nhận thức (đã được mở đầu trong phần nói chuyện với Homan). Khi khẳng định nhà tiên tri là một dạng chương trình, Neo đã nghi ngờ tính chân thực của những thông tin mà bà ta cung cấp. Chuyện nghi ngờ là chuyện đương nhiên (ngay cả bản thân chúng ta đâu phải ai nói gì cũng tin sái cổ đâu?). Nhưng chính điều này làm cho ta thấy nội dung phim lại tiếp tục sử dụng mệnh đề “problem of choices.” Thông tin mà ta có được thì nhiều, nhưng để có thể sử dụng được cho lợi ích của mình, ta phải lựa chọn. (Để ý rằng định nghĩa của sự lựa chọn cũng được đưa ra một cách kháo láo khi Neo nói khi nhận viên kẹo của nhà tiên tri: “Nếu bà đã biết là tôi sẽ nhận viên kẹo, làm sao tôi có thể lựa chọn?” Thật ra nếu như chúng ta đã có đủ thông tin về vấn đề, chúng ta đâu cần phải mệt nhọc với problems of choices. Chúng ta thường chỉ lựa chọn khi chúng ta thiếu thông tin.)

Vấn đề là ta có đủ nhận thức để nhận ra đâu là đúng, đâu là sai. Ngay cả khi lựa chọn rồi, chúng ta cũng cần phải phân biệt được đâu là do được khuyên bảo, đâu là do chính chúng ta nhận ra được tại sao chúng ta phải làm như vậy.. Neo đến gặp nhà tiên tri thật ra là chỉ để tìm hiểu những thông tin giúp anh có thể hiểu được tại sao anh có một quyết định trong tương lai, dù nó chưa xảy ra. (Vấn đề về sự quan trọng của chuyện hiểu được tại sao mình lại làm như vậy đã được minh họa thêm trong cuộc đối thoại với Merovingian.)

Nhưng dù cho chính nhà tiên tri cũng công nhận Neo có thể nhìn thấy trước tương lai (hãy chú ý đến đoạn nhà tiên tri hỏi Neo về giấc mơ của anh về Trinity: “..anh có thấy cô ta chết không?” Có nghĩa là Neo vẫn còn có thể lựa chọn), có những suy nghĩ đi trước hiện tại.. thì “..thường ta không thể thấy xa hơn những quyết định mà ta chưa hiểu.” Đây lại là chuyện giới hạn của sự nhận thức.

Tiếp tục với điểm chính thứ 3 của cuộc đối thoại này, ta thấy những thông tin ở trên đã giúp Neo có một background nhất định về những công việc sắp tới anh phải làm. Nhà tiên tri còn chỉ cho anh biết phải tìm người tạo chìa khóa để có thể vào cốt lõi của Ma trận. Thậm chí còn chỉ cho Neo biết phải đến tìm gặp Merovingian để có thể cứu được người tạo chìa khóa. Những ám chỉ về việc Merovingian là một người tham lam quyền lực có thể giúp ta có hiểu nhiều hơn về nhân vật này.

Và nhà tiên tri bỏ Neo của chúng ta lại với… Smith Chính bà ta trước đó cũng đã công nhận Neo đều có những cuộc chạm trán tồi tệ sau khi gặp bà ta xong.

Smith

Tuy Smith đã xuất hiện rải rác từ đầu phim, nhưng chính cuộc đối thoại này sẽ giải thích về sự xuất hiện của anh ta cũng như vai trò của Smith trong phim. Đồng thời, nó cũng đem lại cho người xem một pha hồi hộp với kỹ xảo lạ mắt khiến cho người xem phải lo lắng cho số phận của Neo.

Xin được nói về những giải thích cho sự xuất hiện của Smith trước. Hẳn nhiều người xem sẽ phải thắc mắc: “Ủa, cái thằng này chết trong phần 1 rùi mờ?!?!?” Smith đã chính thức đánh dấu sự trở lại bằng một câu nói chắc chắn sẽ trở thành câu cửa miệng của nhiều người sau khi xem Matrix Reloaded “Surprise to see me?”

Trong phần 1, hành động của Neo đối với Smith có thể được coi là hack vào chương trình của Smith và đã phá hủy phần code của anh ta. Nhưng đã có hủy thì luôn có phục hồi. Dân máy tính sẽ chẳng ai thắc mắc về điều này. Chuyện phục hồi như thế nào không được đề cập, nhưng sau đó thì như Smith có nói “..perhaps some parts of you printed on me, something overwritten or copied..”

Chúng ta có thể hiểu khi chương trình của Neo hack vào chương trình của Smith trong phần 1, đã có một phần code của Neo bị sao cháp hoặc ghi đà lên những phần code của Smith khiến chương trình của anh ta có thể bắt chước hoặc từ tìm ra một số phương pháp điều khiển mới so với những gì hắn được nhận từ trước từ Ma trận. Nên nhớ rằng các nhân viên của Ma trận có khả năng rất lớn so với đám cảnh sát thường. Cùng với những gì copy được từ Neo, chúng ta có thể gọi Smith trong Matrix Reloaded là Smith version 2.0

Tuy nhiên, những gì xảy ra trong phần 1 đối với Smith có thể làm chúng ta liên tưởng đến những gì nhà tiên tri vừa giải thích về những chương trình “hoạt động sai.” Đúng ra Smith phải trở về cốt lõi (phần source) của Ma trận để được sửa chữa và quay lại tiếp tục làm nhân viên. Nhưng hắn đã làm khác. Version 2 này từ chỗ khinh bỉ “giống người” (như trong phần 1) đã thay đổi, muốn được tự do giống như những con người trong nhóm nổi loạn.

Thật ra sự tự do trên chỉ là một hình thức muốn thoát ra khỏi sự kiểm soát của Ma trận (bạn có nhớ vấn đề control đã được khai mào như thế nào ở phần nói chuyện của Homan không?). Cũng không hẳn là thoát ra.. mà là muốn kiểm soát nhiều hơn những gì mà mình có được hiện tại. (Smith bắt đầu giống con người rồi. ) *Quyền lực.* (Lại một mối nối cho phần mô tả Merovingian.)

Smith muốn được giống Neo vì Neo có thể control được nhiều thứ trong Ma trận. Smith muốn được giống Neo hoặc các thành viên của nhóm nổi loạn vì họ có thể tự do được bên ngoài Ma trận. Và mình tin chắc sẽ không ai phản đối nếu như nói Smith cũng quay lại để trả thù thông qua chuyện muốn hack ngược lại chương trình của Neo nhằm được sao cháp nhiều hơn những phần code của Neo vì chúng sẽ phục vụ cho việc control của hắn (Hãy xem lúc anh ta muốn lây nhiễm qua chương trình của Neo). Từ đó, Smith có thể với tới việc khống chế những hệ thống khác (xem phần lây nhiễm của anh ta đối với một thành viên khác của nhóm nổi loạn). Đây cũng chính là bản chất của các chương trình virus, worm hoặc spy nhằm hack các hệ thống máy tính.

Dù ý tưởng để cho một chương trình máy tính thâm nhập vào những tín hiệu thần kinh dẫn đến việc kiểm soát cả con người là một ý tưởng không mới (bạn đừng shock nếu như trong The Revolution thấy Smith nhiễm vào con người thật của Trinity, không phải là chương trình giả lập trong Ma trận, để giết Neo hay làm điều gì đó khác..) tuy nhiên cũng đã có nhiều ý kiến cho rằng việc thâm nhập vào một người ở ngoài Ma trận là điều không thể. Bạn nên nhớ rằng có những chuyện thuộc về phạm trù giấc mơ hoặc tiềm thức con người không thể kiểm soát được. Vậy thì không lạ nếu như nói có thể những điều đó kiểm soát lại con người. Và cũng không lạ nếu như một chương trình có thể in vào trí nhớ của chúng ta một vài chương trình thuộc phạm trù tiềm thức (ở dạng các phản ứng hóa sinh trong não b&#7897. Thế là sau một giấc mơ chúng ta có thể có vài điều thay đổi trong ý thức của mình. Something might change our mind.

Để dừng lại phần nói về Smith, mình muốn nói thêm một điều là chuyện hack vào những con người “thật” ở Zion có thể cũng sẽ là cơ sở cho giả thuyết không phải Ma trận là hệ thống duy nhất.

To Inter: very good ideas.

I will consider them to enter in my next post. TIA.

Ly.