Giới làm phim lo lắng trước hiệp định mới của UNESCO

Tổ chức Khoa học, xã hội và giáo dục của Liên Hợp Quốc vừa thông qua một hiệp định nhằm bảo vệ sự đa dạng văn hoá trước “mối nguy” toàn cầu hoá. Tuy nhiên, các nhà làm phim độc lập của Mỹ e rằng, họ sẽ bị loại ra khỏi cuộc chơi ở thị trường quốc tế.

Tháng trước, các thành viên của UNESCO đã bỏ phiếu với kết quả 148/150, thông qua hiệp định bảo vệ văn hoá dân tộc trước làn sóng toàn cầu hoá. Hiệp định này sẽ có hiệu lực, sau khi được cơ quan lập pháp của 30 quốc gia phê chuẩn.

Các thành viên của tổ chức Thị trường phim Mỹ phát biểu gay gắt về vấn đề này. Festival của Viện phim Mỹ khai mạc hôm nay cũng có thể trở thành diễn đàn lớn thảo luận “sự cố” gây ảnh hưởng đến việc làm ăn của các nhà làm phim. Đây là một trong những điểm hẹn mua bán phim sản xuất độc lập lớn nhất thế giới.

Cuộc tranh cãi phản ánh xung đột giữa sự hoà hợp toàn cầu với bản sắc của các dân tộc. Đại diện của các nước nhỏ nói rằng, hiệp định này là cần thiết vì họ sợ văn hoá Mỹ sẽ “phủ bóng” lên văn hoá của họ. Trong khi đó, Mỹ và các hãng phim lớn của Hollywood nhìn nhận, hiệp định này là rào cản thương mại, đồng thời lo ngại rằng, các quốc gia trên thế giới sẽ sử dụng để hạn chế nhập khẩu phim, chương trình truyền hình và âm nhạc của Mỹ.

Jean Prewitt, Chủ tịch Liên minh truyền hình và điện ảnh độc lập, nói: “Chúng tôi không phát biểu gay gắt như các hãng phim lớn, vì thật ra chúng tôi cũng góp phần thúc đẩy đa dạng văn hoá. Tuy nhiên, chúng tôi e rằng, nền công nghiệp điện ảnh sẽ gặp nhiều bất lợi”. Liên minh này đã giúp các bên sản xuất và phát hành ký kết hợp đồng trị giá 500 triệu USD mỗi năm.

Theo đánh giá của những nhà làm phim độc lập, các bộ phim lớn như Spiderman (Người nhện) hay Harry Potter sẽ dễ dàng vượt qua những điều kiện ngặt nghèo mà các nước có thể áp dụng sau khi hiệp định mới của UNESCO có hiệu lực. Tuy nhiên, những phim có ngân sách thấp và không có hàng triệu USD thực hiện chiến dịch quảng cáo sẽ khó có cơ hội thâm nhập vào các thị trường khác.

Hiệp định Bảo vệ và phát triển đa dạng văn hoá được tán thành sau 2 năm tranh cãi, với nhiều cuộc toạ đàm với chuyên gia của các chính phủ và nhiều chuyên gia độc lập. Theo Tuyên bố toàn cầu về Đa dạng Văn hoá của UNESCO (2001), văn hoá là “tài sản chung của nhân loại” và “bảo vệ văn hoá là cấp bách và không thể tách rời khỏi sự tôn trọng phẩm giá con người”.

——
Hiệp định được thông qua hôm 21/10, nhấn mạnh mối liên hệ giữa văn hoá, phát triển và đối thoại, đồng thời xây dựng cơ sở mới cho hợp tác văn hoá quốc tế. Hiệp định cũng khẳng định, các quốc gia có toàn quyền đưa ra các chính sách nhằm “bảo vệ và thúc đẩy sự đa dạng văn hoá”, và “tạo điều kiện cho văn hoá phát triển và tự do giao lưu theo hướng có lợi”. (Điều 1)

“Nguyên tắc cởi mở và cân bằng” của hiệp định quy định, các biện pháp được áp dụng để bảo vệ và thúc đẩy đa dạng văn hoá “cần được tiến hành một cách hợp lý, cởi mở với các nền văn hoá khác trên thế giới”.

(Nguồn: UNESCO)
——

H.T. (theo Reuters)

Chú thích hình: Chỉ những phim có ngân sách lớn như Harry Potter mới “bình chân như vại” trước hiệp định mới của UNESCO.

http://www.vnexpress.net/Vietnam/Van-hoa/San-khau-Dien-anh/2005/11/3B9E3AD7/