Năm nay muốn đoạt Oscar: hãy đóng vai đồng tính!

Các giải thưởng điện ảnh thường trao cho những vai diễn độc đáo khác lạ, đòi hỏi diễn viên chịu nhiều hy sinh. Chẳng hạn các diễn viên chịu xấu xí như Nicole Kidman với cái mũi to trong Thời khắc, hay Charlize Theron vừa béo lại thêm da sần sùi trong Quái vật, hay Adrien Brody ốm đói bẩn thỉu trong nghệ sĩ dương cầm. Chẳng hạn những vai diễn có vấn đề về tâm thần như Jack Nicholson trong Bay qua tổ chim cúc cu, Daniel Day-Lewis trong Chân trái của tôi, Dustin Hoffman trong Người trong mưa, Russell Crowe trong Một tinh thần đẹp. Năm nay, đồng tính luyến ái là cơ hội thẳng tiến đến giải thưởng này.

Điện ảnh Hollywood năm nay bùng nổ các vai diễn hứa hẹn tại giải Oscar có chung xu hướng: các diễn viên ‘straight’ (nam tính, không có vấn đề “lệch lạc” xu hướng tình dục) thù các vai gay (đồng tính luyến ái), transvestite (đồng bóng, dạng đàn ông thích mặc đồ phụ nữ) và transgender (chuyển đổi giới tính). Một số phim nhỏ, kinh phí thấp nhưng được đánh giá cao trong mùa cuối năm đề cập thẳng thắn về đề tài này. Transamerica là một phim xúc động xoay quanh tình cảm giữa cha mẹ và con cái với Felicity Huffman (nữ diễn viên đang nổi tiếng với loạt phim truyền hình Những cô vợ tuyệt vọng) trong vai Bree, một người đàn ông chuyển đổi giới tính thành phụ nữ, và cô đang dành dụm tiền để chuẩn bị bước vào cuộc giải cuối cùng, trở thành phụ nữ hoàn toàn. Bất ngờ, Bree biết được mình có một đứa con trai và bộ phim xoay quanh hành trình tìm con và thuyết phục cậu bé chấp nhận cha của nó nay đã là một phụ nữ. Không chỉ thế, khi hai “cha con” ghé ngang nhà cha mẹ của Bree, một cuộc xung đột khác diễn ra trong gia đình này, một gia đình Thiên chúa giáo không chấp nhận sự thật rằng đứa con trai nay đã là một phụ nữ. Diễn xuất xúc động không kém Huffman trong Transamerica, nam diễn viên Peter Sarsgaard – trong vai nhà biên kịch đồng tính ở Hollywood yêu một giám đốc điều hành hãng phim đã có vợ trong phim Dying Gaul – khai thác mọi góc cạnh ngõ ngách của nhân vật khi bị dồn vào chân tường. Anh ta yêu một người “bóng kín” và vì người yêu của anh ta sợ mất hết tất cả vì chuyện tình cảm này, hắn tìm cách giết người yêu của mình để bịt đầu mối.

Nhiều phim gây vang hơn cũng đề cập trực diện và khai thác triệt để vấn đề này. Philip Seymour Hoffman nhập vai đồng tính, nhân vật chính trong phim tiểu sử Capote, một cách xuất sắc. Bộ phim kể về nhà biên kịch Truman Capote – lúc này đã nổi tiếng – đang nghiên cứu và viết cuốn sách In cold blood và yêu hình mẫu của nhân vật hung thủ giết người trong tác phẩm của mình! Nam diễn viên Cillian Murphy bỏ đi ánh mắt man rợ đáng sợ từng khiến khán giả rởn tóc gáy khi xem anh đóng trong Huyền thoại người Dơi (vai Bù Nhìn) và Mắt đỏ (vai tên nhủng bố) để vào vai anh chàng đồng bóng người Ireland thích ca múa hát trong những năm 1970 trong phim Aên sáng ở nhà hàng Pluto. Cả hai nam diễn viên này hoá thân vào nhân vật của họ đến nỗi người gần như quên mất sự hiện diện của chính các tên tuổi này mà chỉ còn nhìn thấy những số phận éo le của những người bị đẩy ra bên lên xã hội, hoặc tự xem như mình không thuộc về xã hội mà họ đang sống. Cả Hoffman và Murphy đều sử dụng trang phục, ngoại hình và phong cách điệu đàng để thuyết phục khán giả tin vào xu hướng giới tính của nhân vật, nhưng chính kịch bản khắc hoạ tính cách nhân vật cộng với tài diễn xuất của các diễn viên mới thực sự chinh phục người xem và khiến khán giả chấp nhận những số phận như thế.

Đôi diễn viên trẻ đẹp trai Jake Gyllenhaal và Heath Ledger thủ vai đôi tình nhân cao bồi trong phim Núi Brokeback của đạo diễn Lý An lại thuộc một dạng nhân vật đồng tính khác. Cả hai chàng trai này vẫn phục trang như những cao bồi, nông dân miền viễn Tây nước Mỹ, vẫn hành động cư xử như những người đàn ông mạnh mẽ, có vợ con đàng hoàng, nhưng họ từng yêu nhau trong khi cùng làm việc chăn nuôi gia súc ở bên triền núi trong một mùa hè. Jake thủ vai Jack Twist, chàng trai với đôi mắt buồn và gương mặt hiền lành còn Heath trong vai Ennis Del Mar, một anh chàng lầm lì, ít nói, với ánh mắt chứa nhiều cảm xúc lẫn lộn, đôi khi người ta không biết Ennis muốn hôn jack hay muốn đấm vào mặt anh ta. Sự đối lập của hai nhân vật này tạo nên một chuyện tình ngang trái khiến Núi Brokeback chẳng hề gây bất ngờ khi đoạt giải Sư tử vàng tại LHP Venice năm nay. Khi bộ phim trình chiếu tại LHP Toronto, các nhà phê bình khẳng định Núi Brokeback sẽ thành công tại giải Oscar.

Xu hướng các diễn viên nổi tiếng đóng vai đồng tính không mới mẻ gì. Những diễn viên này đơn giản chi đi theo lối đi đến giải Oscar đã được mở ra cách đây một thập kỷ với vai diễn của Tom Hanks trong vai viên luật sư đồng tính luyến ái nhiễm AIDS trong Philadelphia, sau đó là Hilary Swank trong vai cô gái đồng tính giả trai trong phim Con trai không khóc, và Charlize Theron trong phim Quái vật, với vai một cô gái điếm giết người hàng loạt và yêu một cô bé đồng tính vì cần có ai đó yêu thương mình thật sự. Nhiều diễn viên tên tuổi vui vẻ nhận lời đóng các vai đồng tính hơn, chẳng hạn Ralph Fiennes đang đóng phim Bernard và Doris, trong đó anh thủ vai người quan gia đồng tính của nữ tỉ phú Doris Duke (Susan Sarandon đóng), hay Ewan McGregor chỉ nhận thù lao 510 đôla trong một tuần lễ để tham gia đóng vai đồng tính luyến ái trong phim Scenes of a sexual nature.

Nhưng một trong những lý do năm nay có nhiều phim nhắm vào đề tài này, chính là vì phong trào đòi bình đẳng cho người đồng tính và đòi hợp pháp hoá hôn nhân cho người đồng tính tại Mỹ trong vài năm gần đây. Nếu năm ngoái, bộ phim Cục cưng triệu đôla đã góp phần cho vụ xin quyền “cái chết ngọt ngào” cho một cô gái sống cuộc đời thực vật hơn 15 năm thắng lợi (trong đoạn cuối phim Cục cưng triệu đô, nhân vật của Clint Eastwood đã chấm dứt sự sống thực vật của học trò mình, nữ võ sĩ quyền anh do Hilary Swank đóng), thì năm nay, Hollywood cũng hy vọng các bộ phim về đề tài này sẽ có ảnh hưởng đến công chúng và xã hội. Họ hy vọng, xã hội sẽ có cái nhìn nhân ái, bao dung và chấp nhận người đồng tính, chuyển giới và đồng bóng hơn trước đây. Ngay cả Oscar cũng yêu thích những bộ phim gây ảnh hưởng đến xã hội, hoặc chính giải thưởng giúp cho sự ảnh hưởng này có thêm sức nặng (như trường hợp Cục cưng triệu đô năm ngoái).

(Theo The Winner Is… Only Acting Gay của Caryn James đăng trên New York Times)

PHIM VIỆT NAM CŨNG ĐỀ CẬP ĐẾN VẤN ĐỀ ĐỒNG TÍNH LUYẾN ÁI

Khi đời sống phim ảnh Việt Nam bắt đầu hồi sinh, những nhân vật mang dáng dấp đồng tính luyến ái cũng xuất hiện trong phim. Bắt đầu từ Gái nhảy với nhân vật má mì do Anh Vũ đóng cho đến bộ phim tư nhân đầu tiên Những cô gái chân dài gần đây với nhân vật Khoa do Trương Thanh Long đóng đều có đề cập ít nhiều đến dạng nhân vật này. Nhưng dường như họ chỉ mới chỉ là chút gia vị “nêm thêm” vào bữa ăn điện ảnh chứ chưa thực sự là “những món chính”. Rút họ ra khỏi bộ phim cũng không ảnh hưởng gì đến nội dung bộ phim cả. Trong các bộ phim sắp tới, khán giả sẽ tiếp tục xem Đức Tiến mặc váy và yêu Hứa Vĩ Văn trong phim Sài Gòn tình ca, Hoàng Mập tranh giành tình yêu của Công Ninh với Phương Thanh trong Thập tự hoa, Thành Lộc giả gái làm ca sĩ trong 2 trong 1 và Lương Mạnh Hải mặc đầm ngủ và có một ước mơ bí mật trong phim Hồn Trương Ba, da Hàng Thịt. Các nhân vật này không hẳn được thêm vào để câu khách mà còn là một tuyến nhân vật quan trọng đóng vai trò then chốt với đường dây phim. Chẳng hạn trong Hồn Trương Ba, da Hàng Thịt, vai Quang Vinh của Mạnh Hải giấu diếm mơ ước được giải phẫu chuyển giới tính thành nữ và tìm mọi cách để có đủ tiền thực hiện mơ ước của mình đã đẩy nhân vật “Trương Ba hồn Hàng Thịt” vào những tình huống éo le dở khóc dở cười. Nhưng liệu những nhân vật này có khiến người xem cảm thông cho số phận của họ, và khán giả có chấp nhận hình ảnh của người đồng tính hay lại khó chịu trước sự phản cảm, thì còn tuỳ thuộc vào diễn xuất của diễn viên. Mà điều đó chỉ có cách chờ xem phim mới có thể đánh giá được…