SCHINDLER’S LIST (1993) – Cứu 1 mạng người là cứu cả thế giới;

Dòng cảm xúc bất tận chảy ra thành nước mắt. Không lúc nào cảm xúc xúc động mãnh liệt ấy lại không đến mỗi lần xem lại Schindler’s Litst của đạo diễn lừng danh Steven Spielberg. Chuyển thể từ tác phẩm văn học của nhà văn Steven Zaillian, bộ phim là 1 huyền thoại, là 1 trong những bộ phim bất tử, là 1 trong những phim hay nhất mọi thời đại, vượt qua không gian, thời gian với giá trị nhân văn cực kỳ sâu sắc, để trở thành 1 tác phẩm điện ảnh kinh điển với tầm vóc mang tính lịch sử. Và chỉ có với Schindler’s Litst, khán giả của mọi thời đại mới cảm nhận hết nỗi đau mất mát, những tủi cực sợ hãi mà người Do Thái phải chịu đựng trong chiến tranh Thế giới thứ 2, để căm phẫn những tội ác dã man, ghê rợn mà bọn Đức Quốc xã đã gây ra cho nhân loại. Và cũng chỉ có Steven Spielberg với tài năng xuất chúng mới đem hết không khí ảm đạm của những ngày đau thương đẫm máu ấy vào 1 tác phẩm điện ảnh làm xúc động lòng người đến như vậy.

Tháng 9/1939, sau khi quân đội Đức chiếm Ba Lan được 2 tuần, người Do Thái phải đăng ký tái định cư cả gia đình tại các thành phố chính. Hơn 10,000 người dồn đến Krakow mỗi ngày. Tất cả những người Do Thái đều phải bỏ nhà bỏ cửa, của cải sự nghiệp để tập trung đến các khu trại dành cho họ. Ở đó họ bị đối xử thật tàn nhẫn dã man. Đừng xót xa khi thấy gia tài sự sản của họ, di ảnh, sách vở -những giá trị văn hoá tinh thần to lớn bị thiêu huỷ, cay nghiệt hơn chính là số phận của họ. Tồi tệ hơn khi có mặt của tay chỉ huy khát máu mất nhân tính Amon Goeth đến tiếp nhận quản lý trại của họ. Hắn khát máu đến nỗi xem việc giết người là 1 thú tiêu khiển lý thú không kiềm chế nổi. Sáng sớm thức dậy sau 1 đêm thác loạn, trên ban công, hắn ra tay giết người mà lòng thấy nhẹ nhàng thanh thản như vừa được hít thở không khí trong lành. Hắn có thể giết 1 người, 10 người hay 100 người, giết từng người hay giết hàng loạt mà không hề cần lý do. Những nạn nhân Do Thái đáng thương ấy với sinh mạng mong manh như ngàn cân treo sợi tóc, dù có tuân theo luật lệ hay không, thì khi Amon thấy vô nghĩa với hắn có nghĩa là hết sống. Thú tính, điên cuồng, bệnh hoạn của 1 tay phát xít kiểu mẫu là giết người mà không hề thấy tội lỗi. Máu me, cái chết của những người Do Thái chính là niềm vui của bọn Đức Quốc xã. Tội ác đầy dẫy đến nỗi, từ già đến bé, hết thảy ai ai cũng thấy trước cái chết đang kề bên họ, và là chuyện thường tình đến vô nghĩa. Vậy ra họ có còn là con người? Không 1 màu đỏ để thấy máu đổ xuống, không một màu sắc nào khác để nhìn rõ hơn, thật hơn tội ác ấy mà vẫn thấy rùng mình ghê sợ, đau đớn đến tê dại cả lòng.

Oscar Schindler xuất hiện như 1 tên thương gia có máu mặt nhất, cùng ăn chơi tráng táng, cùng tiêu xài hoang phí bên cạnh những tay tướng tá có tầm cỡ của Đức quốc xã. Hắn hối lộ, giao thiệp gần gũi với các tay ấy để kết thân, để khẳng định 1 chỗ đứng quan trọng của mình trong những tay sừng sỏ nhất nắm quyền hành. Rồi hắn thành lập tập đoàn chuyên sản xuất thau, nồi nhôm…. Hắn thu nhận những người Do Thái từ trại tập trung vào làm công nhân. Bên cạnh hắn là 1 tay kế toán giỏi giang cũng là người Do Thái, Itzhkar Stern. Rồi ai cũng mong vào được D.E.F của Oscar, vì… nơi ấy là thiên đường, không ai bị giết, không ai bị rượt đuổi, đánh đập, thậm chí họ còn được bảo vệ đến từng chân răng kẻ tóc nếu có rơi vào tay bọn phát xít. Họ, những người Do Thái tuyệt vọng, khô cạn nước mắt, bắt đầu tìm thấy 1 chỗ dựa mơ hồ để tin cậy, để chia sẻ những nỗi thống khổ cùng cực. Cùng với Stern, Oscar bắt đầu lập 1 kế hoạch lớn để giải thoát cho những người Do Thái.

Kế hoạch vĩ đại ấy là những bản danh sách tên tuổi dài lê thê. Mỗi cái tên là 1 mạng người. Mỗi cái tên là 1 sinh mạng được cứu thoát khỏi tay quỷ dữ. Mỗi cái tên là 1 tương lai, 1 thế hệ mới đang chờ đợi để tiếp nối. Thêm 1 tên vào danh sách, thêm 1 khoản tiền Oscar phải chi ra để mua lại. Oscar cần hơn 1000 con người để làm công nhân cho 1 nhà máy hứa hẹn nhiều điều có lợi cho cuộc chiến: chế tạo vũ khí. Và suốt 7 tháng ròng rã, nhưng phân xưởng của Oscar không có lấy 1 sản phẩm, và 1100 con người đó? Họ đang được trả tự do bằng chính gia tài kếch sù của Oscar. Rồi cũng đến 1 ngày. Schindler phá sản. Sinh mạng của họ rồi sẽ ra sao? Liệu cái chết của họ có làm thoả mãn hết sự dồn nén căm thù của Amon Goeth đang dành cho Oscar vì hoài nghi ông đang dung túng họ chứ không phải ra tay độc ác như hắn từng tưởng?

Bộ phim khép lại với bi cảnh oai hùng của 1 con người dám xả thân vì đại nghĩa nhưng vẫn không thấy hài lòng, nước mắt vẫn ràn rụi tuôn rơi như 1 đứa trẻ mất kẹo. “Với chiếc xe này ta có thể cứu thêm 10 sinh mạng. Trởi ơi! Vậy ta giữ nó làm chi? Còn đây nữa, chiếc kẹp này, 2 hay chí ít cũng thêm 1 người nữa. Nó bằng vàng mà. Ta là ai đây? Sao ta lại như thế này? Ta đã tiêu xài phung phí quá!” Vẫn chưa đủ, 1100 người Do Thái đã thoát chết khỏi móng vuốt bọn phát xít Đức nhờ Schindler, vậy mà vẫn chưa đủ. Làm sao đủ được khi trận càn đó đã cướp đi sự sống của 6 triệu người Do Thái? Làm sao đủ khi cái chết của họ vẫn phải chịu đựng biết bao lần đào xới từ nấm mồ tạm bợ, rồi để lại bị phơi thây, bị thiêu cháy tập thể 1 lần nữa? Làm sao đủ khi những ánh mắt trẻ thơ như ngây như dại bị ám ảnh bởi tiếng súng điên cuồng, bởi những dòng máu tươi rói chảy tràn như nước từ thân thể của những người thân? Và làm sao đủ để khoả lấp sự nhục nhã bị đánh đập, tra tấn và cả xúc phạm nhân phẩm của những người phụ nữ chân yếu tay mềm? Làm sao cho đủ nước mắt của những người mẹ khóc con, vợ khóc chồng? Làm sao cho đủ khi nhân loại phải ê chề chứng kiến 1 tội ác lịch sử bị lên án ngàn đời? Chẳng làm sao đủ.

Và đoạn kết. Ngày nay chưa tới 4000 người Do Thái sống ở Ba Lan. Hơn 6000 người là con cháu của những người được Schindler cứu thoát. Nơi yên nghỉ của Schindler lấp đầy những viên đá của lòng biết ơn, sự kính trọng, lòng tôn thờ – 1 nghi thức cao nhất dành cho các vị thánh của người Do Thái. Và 1 bông hoa hồng đỏ thắm, màu đỏ khép lại cho những màu đen trắng dài hơn 195 phút (bộ phim dài 197 phút) của đạo diễn Steven Spielberg cho 1 bộ phim hoành tráng cả về số lượng diễn viên, cảnh quay đến giá trị nhân văn.

Và cà sự xúc động mãnh liệt của khán giả mọi thời đại.

7 giải Oscar năm 1994, trong đó có giải cho phim hay nhất, đạo diễn xuất sắc nhất. Những đề cử cũng dành cho nam DV chính, phụ xuất sắc nhất: 1 Schindler anh hùng của Liam Neeson, 1 tên phát xít khát máu lạnh lùng từ trái tim đến đôi mắt của Ralph Fiennes. Và tất cả những giải lớn nhỏ năm đó đều không thiếu tên của Schindler’s List. Schindler’s List được xếp vào hạng 5/250 được đánh giá cao nhất. Và Schindler’s List mang theo nó những giá trị lịch sử to lớn cũng như những giá trị nhân bản vượt qua mọi thời đại để trở thành 1 bộ phim bất hủ.

ZIE- Me, myself and Movieboom