Trần Nữ Yên Khê

Trần Nữ Yên Khê có một khuôn mặt khá lạ, khá đặc biệt, có néet gì đó nửa truyền thống, nửa hiện đại ; nửa Tây mà cũng nửa Ta. Đó là ấn tượng đầu tiên khi gặp chị, cô diễn viên người Pháp gốc Việt khá quen thuộc với khán giả Việt Nam qua 3 bộ phim đã dành được nhiều giải thưởng của đạo diễn kiêm dức lang quân Trần Anh Hùng : Mùi đu đủ xanh (1993), Xích lô (1995), Mùa hè chiều thẳng đứng (2001).

Năm 18 tuổi, khi còn là một cô nữ sinh trường Đại học Kiến trúc và thiết kế Camondo, Trần Nữ Yên Khê đã đoạt danh hiệu Hoa hậu áo dài trong một cuộc thi sắc đẹp của cộng đồng người Việt tại Pháp. Rồi duyên phận đưa đẩy Trần Nữ Yên Khê và Trần Anh Hùnh đến với nhau khi Trần Anh Hùng đang học năm cuối, muốn tìm một nữ nhân vật chính cho bộ phim tốt nghiệp của mình.

Năm 3 tuổi, Yên Khê đã mồ côi cha, cô đã theo mẹ và chị cùng với người bố dượng – một nhà báo người Pháp – dời Đà Nẵng sang Pháp định cư. Vô hình chung, đó cũng là điểm trùng lắm và là điểm đồng cảm giữa Yên Khê và các nhân vật của cô, bởi vì họ cũng đều là những cô bé mồ côi cha. Có lẽ đó là một sự chia sẻ mà Trần Anh Hùng muốn dành cho chị. Khi Trần Anh Hùng viết kịch bản, đã có một Yên Khê ngoài đời thấm vào Hùng. Như trong bộ phim Mùa hè chiều thẳng đứng nhiều đoạn thoại giữa Hải và Liên không khác gì những đối thoại ngoài đời của Hùng và Khê. Đó là một trong những bí quyết tạo nên sự hấp dẫn cho bộ phim của Trần Anh Hùng.

Ánh sáng ban mai tràn vào nhà qua những ô cửa kính, đánh thức cô thanh nữ và cô đã tỉnh dậy trong những điệu bộ thật dễ thương…. Đó là những cảnh được lặp lại rất ấn tượng của Yên Khê trong Mùa hè chiều thẳng đứng, là những bức ảnh quan trọng của phim, nó hầu như không có đoạn thoại nhưng nhất thiết phải đầy ắp không khí. Không khí của những người biết thở và không quên rằng mình đang thở. Để diễn đạt được điều đó Yên Khê đã chọn lối diễn bằng hình thể, nhưng bí quyết là học một con mèo, cái cách nó làm nũng khi tỉnh dậy….

Yên Khê nói rằng, là một diễn viên VN sống trong nền điện ảnh Pháp, chị quả thực đã không có nhiều cơ hội tìm kiếm vai diễn ngoài những vai trong phim của Trần Anh Hùng. Cách đây không lâu, Yên Khê đã từ chối vai Phượng trong Người Mỹ Trầm Lặng. Vì lúc đó chị đang mang bầu đứa con thứ 2, nhưng Yên Khê không hề cảm thấy hối tiếc, ngược lại chị cảm thấy rất bằng lòng vì có nhiều thời gian chăm sóc cho con. Chị muốn sống gần hơn với nhịp quay của Trái Đất, muốn có những buổi sáng tỉnh dậy khoan thai như Liên và Hải….Vả lại , bên cạnh điện ảnh Yên Khê còn một niềm đam mê khác. Yên Khê đã tham gia thiết kế mỹ thuật cho phim Xích Lô và Mùi đu đủ xanh. Một năm sau khi ra trường, công việc chính của Yên Khê đã từng là vẽ.

Với tuổi 30, Yên Khê đã là mẹ của một bé trai 5 tuổi và một bé gái 14 tháng. Tên của hai đứa con đềyu do chị đặt. Con trai là Cao Phi : mạnh mẽ và bay cao ; con gái là Lãng Khê : mềm mại và sáng trong như nước. Yên Khê nói chị thích nước vì chị đứng mệnh Thủy. Và nước theo chị luôn là tượng trưng cho sự mềm mại và mạnh mẽ….

Yên Khê nói về Trần Anh Hùng

Hồi ấy anh là sinh viên năm cuối, đi tìm diễn viên chính cho bộ phim tốt nghiệp và tôi là ứng viên cho vai diễn. Cuộc gặp gỡ ngày đó khiến tôi nhanh chóng quyết định theo anh dấn thân vào điện ảnh trong khi đã tốt nghiệp ngành kiến trúc.

Trước khi được biết đến cùng với tên tuổi của chồng ở bộ phim Mùi đu đủ xanh, Mùa hè chiều thẳng đứng…, tôi đã trở về Việt Nam với tư cách Hoa hậu áo dài Việt Nam tại Pháp. Năm đó tôi 18 tuổi, đang theo học Đại học Kiến trúc và Thiết kế Comando, nghe bạn bè xui dại đi thi, ai ngờ lại giành danh hiệu hoa hậu. Giờ đây, mỗi lần chồng tôi nhìn thấy các cuộc thi người đẹp trên truyền hình, thường không quên giễu vui: A! thế giới của khỉ mặc áo đầm!

Anh Hùng là người quá tế nhị để có thể nói với vợ một lời khen thân thiết. Nhưng anh ấy luôn tỏ vẻ ngỡ ngàng về việc chúng tôi đã quen nhau được lâu thế, đã có hai đứa con. Dường như vợ chồng tôi luôn tìm thấy sự tươi mới trong cuộc sống hàng ngày.

Phỏng vấn

@ Cảm giác của chị khi đóng phim của chồng?

– Vì biết nhau nên chúng tôi không cần nói nhiều, nhưng ngược lại, cũng thường đòi hỏi ở nhau rất nhiều. Với diễn viên, Hùng luôn thích sự vừa phải và chừng mực, để giữ hoà khí giữa các nhân vật và không khí, nhịp thở của phim. Cách làm phim của Hùng là bao giờ cũng muốn gây ra một sự nghi ngờ nhỏ nào đấy, như một bí quyết của sự hấp dẫn. Tôi luôn tin vào ống kính của anh, và đặc biệt yên tâm về ánh sáng.

@ Cô gái tỉnh dậy trong điệu bộ thật dễ thương, đó là những cảnh được lặp lại rất ấn tượng trong Mùa hè chiều thẳng đứng. Chị đã học những động tác ấy từ đâu?

– Khi giao những cảnh đó cho tôi, Hùng luôn nhắc: Đó phải là những bức ảnh quan trọng của phim, nó hầu như không có thoại, nhưng nhất thiết phải đầy ắp không khí. Không khí của những người biết thở và không quên mình đang thở. Tôi chọn lối diễn bằng hình thể, nhưng bí quyết lại là học… một con mèo, ở cái cách nó làm nũng khi tỉnh dậy.

@ Chị có thích thể hiện mình trong một bộ phim không phải của chồng?

– Không có nhiều vai cho một diễn viên Việt Nam sống trong nền điện ảnh Pháp. Tuy nhiên, mùa thu tới, tôi sẽ đi Mỹ để quay phim của một đạo diễn trẻ người Mỹ gốc Việt. Trong đó, tôi sẽ vào vai người phụ nữ châu Á có đứa con trai 5 tuổi.

@ Tham gia đóng phim và chị đã bỏ lỡ kiến thức ở trường Kiến trúc?

– Tôi tham gia thiết kế mỹ thuật cho 2 bộ phim Xích lô và Mùi đu đủ xanh, nhưng có lẽ ít ai nhớ. Một năm sau khi ra trường, công việc chính của tôi là vẽ. Đến bây giờ, tôi đã có 40 bức tranh mà mình cảm thấy thích, chỉ còn chờ điều kiện để làm một triển lãm riêng.

@ Việc sinh hai đứa con trong 4 năm liệu có phải là lý do khiến chị đi những bước chậm rãi hơn trong nghề?

– Một số vai, đúng là tôi phải từ chối vì đang bận mang bầu. Song, tôi không thực sự cảm thấy tiếc. Giữa cuộc sống tiện nghi, điều tôi mong muốn là luôn giữ được cho mình một nhịp sống càng gần với thiên nhiên càng tốt. Khi tôi đặt cho con gái tôi một cái tên, với ý nghĩa con sóng nhỏ trên mặt nước chính là cách tôi nhắc con và cũng là để nhắc lại với mình: Hãy luôn là nước, vì chỉ có nước mới vừa mềm mại, vừa mạnh mẽ được.

Tổng hợp bởi DOC_CO_CAU_BAI & CHUOTKHONGDUOI